نعیمه فخار
نعیمه فخار
جلسه دفاع از رساله دکتری
عنوان:
شکلدهی سوپرپلاستیک آلیاژهای آلومینیم و منیزیم
استاد راهنما:
دکتر فرامرز فرشته صنیعی
استاد مشاور:
دکتر رضا محمودی (دانشگاه تهران)
داوران خارجی:
دکتر حشمت الله حقیقت (دانشگاه رازی کرمانشاه)
دکتر فرشاد اکبری پناه (دانشگاه ملایر)
داور داخلی:
دکتر هاشم مظاهری
ارائه دهنده:
نعیمه فخار
دوشنبه 29/6/1395 ساعت 11
کلاس سمینار سه
چكيده:
در این پژوهش فرآیند کوبش متوالی بر روی آلیاژهای AA 5083 آلومینیم و ZK60 منیزیم در مسیرها و عبورهای مختلف انجام شد و اثر فرآیند مذکور بر روی ریز ساختار، خواص مکانیکی و رفتار سوپرپلاستیک آنها مورد بررسی قرار گرفت. ساختار دانه بندی در آلیاژهای مورد نظر به شدت ریز دانه شد، به گونهای که اندازه دانه آلومینیم در عبور ششم فرآیند از µm 100 برای ماده اولیه به nm 200 کاهش یافت و برای آلیاژ منیزیم این مقدار از µm 40 برای ماده باز پخت شده به µm 8/2 برای ماده در عبور پنجم رسید. استحکام آلیاژ AA 5083 با افزایش تعداد عبورها در فرآیند کوبش متوالی افزایش یافت در حالی که برای آلیاژ منیزیم به علت تأثیر همزمان کاهش اندازه دانه در ساختار و تغییر بافت نمونهها، ابتدا استحکام در عبور اول افزایش یافته و سپس در عبور سوم کاهش یافت و نهایتاً در عبور پنجم مجدداً افزایش پیدا کرد. رفتار سوپرپلاستیک آلیاژ آلومینیم در عبورهای مختلف فرآیند کوبش متوالی با انجام آزمون سنبه برشی مورد بررسی قرار گرفت. مشاهده گردید که نمونه تولید شده در عبور اول در دمای 400 و در محدوده نرخ کرنش برشی دارای خواص سوپرپلاستیک با مقدار ضریب حساسیت به نرخ کرنش 43/0 است. بنابراین کاهش اندازه دانه در ماده موجب پدیدار شدن رفتار سوپرپلاستیک در آن شده است.
نمونههایی که تحت فرآیند کوبش متوالی در عبورهای مختلف قرار داشتند در قالب اکستروژن ورق قرار گرفته و تبدیل به ورق شدند. ریز ساختار و خواص مکانیکی و نیز رفتار سوپر پلاستیک این مواد مورد بررسی قرار گرفت. ریز ساختار ورقهای منیزیمی تولید شده از نمونههایی که تحت فرآیند کوبش متوالی قرار داشتند در مقایسه با ورق اکسترود شده از ماده اولیه ریز دانهتر و نیز همگنتر بود. با افزایش تعداد عبورهای فرآیند کوبش متوالی قبل از اکستروژن، اندکی افزایش در اندازه دانه ورق منیزیم مشاهده شد که دلیل آن را میتوان رشد دانهها در اثر گرمایش ماده در زمان بین انجام آزمایشها دانست. با بررسی خواص مکانیکی ورقهای منیزیمی، مشاهده شد که استحکام آنها از استحکام ورقی که از ماده بازپخت شده اولیه تولید شده کمتر است، اما میزان شکل پذیری ورقها در راستای اکستروژن بیشتر از نمونهها در عبورهای مختلف فرآیند کوبش متوالی است. بیشترین ازدیاد طول در دمای اتاق برای ورق منیزیمی تولید شده از قطعهای که تحت سه عبور فرآیند کوبش متوالی قرار داشته، مشاهده شده است. این مقدار ازدیاد طول برابر با 34 درصد بوده و بیشترین مقدار ازدیاد طولی است که تاکنون برای ورق آلیاژ ZK60 در دمای اتاق مشاهده شده است. بررسی خواص سوپرپلاستیک ورقهای منیزیمی با آزمون سنبه برشی نشان داد که بیشترین ضریب حساسیت به نرخ کرنش برای ورق تولید شد در عبور اول در دمای 300 وجود دارد و مقدار آن برابر با 3/0 به دست آمد. ازدیاد طول متناظر با این مقدار m برابر با 220 درصد در آزمایش کشش تعیین شد. پایداری اندازه دانهها در دمای 300 برای ورق عبور اول موجب بروز رفتار سوپرپلاستیک شد در حالی که دیگر ورقها دارای پایداری ریز ساختار در این دما نبودند. برخلاف کاهش استحکام ورقهای منیزیمی در مقایسه با قطعاتی که تحت فرآیند کوبش متوالی قرار داشتند، استحکام ورقهای آلومینیمی تولید شده، در همه حالتها بیشتر از مادهای بود که از کوبش متوالی به دست آمدند.
ورقهای آلومینیمی و منیزیمی تولید شده تحت فرآیند شکل دهی سوپرپلاستیک دو بعدی قرار گرفتند. بیشترین شکل پذیری دو بعدی در بین ورقهای آلومینیمی، مربوط به ورقی بود که از قطعه کوبش متوالی شده در عبور سوم به دست آمد. از طرف دیگر برای ورق مذکور نرخ کرنش تغییر شکل در مقایسه با ورقی که از ماده باز پخت شده اولیه تهیه شده بود بسیار بیشتر و تقریباً ده برابر مقدار آن بود. این مطلب نشان داد که فرآیند شکل دهی سوپرپلاستیک میتواند برای ورق مورد اشاره در کوتاهترین زمان و با بیشترین میزان شکل پذیری انجام شود. ورقهای منیزیمی نیز تحت فرآیند کشش تحدبی قرار گرفتند و مشاهده شد که بیشترین میزان شکل پذیری متعلق به ورق اکسترود شده از قطعه کوبش متوالی شده در عبور اول است. این ورق همانطور که قبلاً هم ذکر شد بیشترین مقدار ضریب حساسیت به نرخ کرنش را نسبت به بقیه ورقهای منیزیمی دارا بوده است. بنابراین قابلیت سوپرپلاستیک دو بعدی این ورق تأیید کننده مشاهده خواص سوپرپلاستیک تک محوری آن است.
اثر فشار گاز و نحوه تغییرات آن با زمان در فرآیند شکل دهی سوپرپلاستیک بر روی آلیاژ Al-Mg5.6 مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش با استفاده از شبیه سازی عددی و آزمایشهای تجربی پروفیل فشاری معرفی شد که میتواند تغییرات نرخ کرنش در ناحیه گنبدی در قطعه فرم یافته را کنترل کرده و آن را ثابت نگه دارد. استفاده از این پروفیل فشار در مقایسه با شکل دهی در یک فشار ثابت منجر به تولید قطعهای با توزیع ضخامت بهتر شده و زمان شکل دهی را نیز در محدوده مناسبی نگه میداشت. اعمال تابع فشار-زمان معرفی شده در فرآیندهای واقعی شکل دهی سوپرپلاستیک به علت تغییرات آن در چند مرحله ساده است که این مزیت آن را از توابع فشار-زمانی که از طریق روابط تحلیلی معرفی شدهاند و نرخ کرنش را در طول آزمایش ثابت نگه میدارند، متمایز میکند.
واژههای کلیدی: آلیاژهای منیزیم و آلومینیم، فرآیند کوبش متوالی، فرآیند DECLE، رفتار سوپرپلاستیک، شکل دهی سوپرپلاستیک، فرآیند اکستروژن
Abstract:
In the present research work, repetitive upsetting (RU) process was performed for the AA 5083 aluminum and ZK60 magnesium alloys with various passes and routes. Influence of this process on the microstructure, mechanical properties and superplastic characteristic of these alloys were then investigated. After conducting the operation, the grain size of the aluminum alloy was reduced from 100 µm for the annealed material to 200 nm for the sample processed with 6 passes. This reduction for magnesium alloy was less pronounced, namely from 40 µm for the as rolled specimen to 2.8 µm for the 5-passed one. The strength of AA 5083 alloy was enhanced by increasing the number of passes while for the ZK60 alloy due to the combined effects of grain size and texture, strength increased after the first pass, then decreased after the third pass and, finally, after the fifth pass was increased again. The superplastic behavior of the aluminum alloy was examined by performing shear punch tests for the material processed with different number of passes. It was observed that the material after the first pass possessed superplastic behavior at 400 and in the strain rate range of , with an strain rate sensitivity factor of 0.43. Therefore, it was concluded that decreasing the grain size in the aluminum alloy caused the superplastic behavior in the alloy.
Samples processed by repetitive upsetting operation at different passes were inserted in the forward extrusion die to produce sheet alloys. The microstructure, mechanical properties and superplastic characteristic of the sheets were then examined. It was observed that by conducting the repetitive upsetting process before doing the extrusion, the microstructure of the magnesium alloy was further refined and was more homogeneous in comparison with the merely extruded sheet. By increasing the number of RU passes before the extrusion, the grain size of magnesium sheets were increased slightly which can be related to the grain growth occurred when the specimen was heated before conducting the extrusion process. Although the strength of all extruded ZK60 sheets were less than the strength of the processed samples before doing the extrusion operation, their elongation were significantly more than the mentioned samples. The highest elongation was observed for the magnesium sheet produced from the 3-passed RU sample. The amount of this elongation was 31% and was the highest elongation to failure at room temperature which have been reported for ZK60 magnesium sheet so far. The superplastic characteristic of the magnesium sheets were evaluated by shear punch test. The highest strain rate sensitivity index (m=0.3) was observed at temperature of 300 and for the sheet extruded from 1-pass RUed billet. For the mentioned sheet, hot tensile test was performed at 300 and the superplastic elongation of 220% was obtained. It was concluded that the grain structure stability of this sheet led to the appearance of superplasticity while for the other extruded sheets the grain size stability were not observed. Despite the lower strength of magnesium sheets, the extruded aluminum sheets had more strength in comparison with the processed specimens before the extrusion operation.
Obtained magnesium and aluminum sheets were evaluated by superplastic forming tests to investigate the biaxial superplastic elongations. The greatest biaxial elongation was observed for the produced aluminum sheet from the 3-pass RUed sample. The strain rate of superplastic deformation for the sheet was nearly ten times of the merely extruded aluminum sheet. It can be concluded that the superplastic forming operation could be performed at low forming times with the highest biaxial elongation for the mentioned sheet. The produced magnesium sheet from 1-pass RUed billet showed the greatest biaxial elongation. Since the superplastic behavior for the mentioned sheet was reported earlier, therefore, it can be concluded that highest biaxial elongation for the sheet confirmed its uniaxial superplastic characteristics.
The effect of applied gas pressure and its variation with time during superplastic forming (SPF) operation was examined for the Al-Mg5.6 sheet. By performing the finite element simulation and empirical SPF tests, a new pressure-time profile was introduced which can control and keep constant the strain rate of the apex during superplastic forming. Implementing the proposed pressure function could improve the thickness homogeneity of the product and concurrently maintain the low forming time. On the other side, due to the stepwise nature of the proposed pressure function, its application in the real superplastic forming industries is easier than the analytical pressure profiles which keep the strain rate constant during the SPF.Key Words: Aluminum and magnesium alloys, repetitive upsetting process or DECLE operation, superplastic behavior, superplastic forming operation, extrusion process.
|
Naemeh.fakhar@gmail.com
تحصیلات
دانشجوي دكتري مهندسی مکانیک- طراحی کاربردی-دانشگاه بوعلی سینا-ورودی
عنوان پایان نامه: شکل دهی سوپرپلاستیک آلیاژهای آلومینیم و منیزیم
استاد راهنما: پروفسور فرامرز فرشته صنیعی(استادگروه مهندسی مکانیک دانشگاه بوعلی سینا)
استاد مشاور:پروفسور رضا محمودی(استاد گروه مهندسی مواد دانشگاه تهران)
کارشناسی ارشد: مهندسی مکانیک- طراحی کاربردی-دانشگاه بوعلی سینا 1385-1388
عنوان پایان نامه: مطالعه تجربی، عددی و آزمایشگاهی فرآیند اکستروژن مستقیم کرنش صفحهای
استاد راهنما: پروفسور فرامرز فرشته صنیعی(استاد گروه مهندسی مکانیک دانشگاه بوعلی سینا)
کارشناسی: مهندسی مکانیک- طراحی جامدات- دانشگاه بوعلی سینا، 1381-1385
عنوان پایان نامه: بررسی عملکرد ربات ها در انجام جراحی لاپاروسکوپی
استاد راهنما: دکتر داوود نادری (استادیار گروه مهندسی مکانیک دانشگاه بوعلی سینا)
علایق کاری
شکل دهی فلزات، فرآیندهای تغییر شکل پلاستیک شدید، سوپر پلاستیسیته، خواص مکانیکی مواد
سوابق تدریس
نام درس | سمت | مقطع | تاریخ | دانشگاه |
کارگاه عمومی | استاد | کارشناسی | 89-91 | صنعتی همدان |
استاتیک | استاد | کارشناسی | 91-93 | صنعتی همدان |
لیست مقالات
به گزارش بسنا، مراسم افتتاحیه این پروژه با حضور محمدعلی زلفیگل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر علیرضا قاسمیفرزاد استاندار همدان، معاونان وزارتخانههای علوم و مسئولان استانی و ریاست...
دفتر هدایت استعدادهای درخشان دانشگاه بوعلیسینا فهرست اسامی دانشجویان برگزیده آموزشی پژوهشی پانزدهمین همایش سالانه دفتر هدایت استعدادهای درخشان سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد. اسامی دانشجویان...
بهراد توتونچی دبیر انجمن علمی دانشجویی مهندسی عمران دانشگاه بوعلی سینا، در جلسه ای با حضور نمایندگان دانشگاه های سراسر کشور، با کسب اکثریت آرا انتخابات، به عنوان دبیر...
در هشتمین نشست از دوره یازدهم هیأت ممیزه دانشگاه بوعلیسینا، آقای دکتر علیرضا حاتمی دارای مدرک دکتری در رشته مهندسی برق با ر أ ی اعضاء از مرتبه...
بدینوسیله انتخاب آقای دکتر آرش فتاح الحسینی را به عنوان پژوهشگر برگزیده دانشگاه در گروه فنی و مهندسی به ایشان و خانواده علمی دانشکده مهندسی تبریک عرض نموده و از خداوند متعال...
بدینوسیله انتخاب دو تن از دانشجویان دانشکده مهندسی مهندس راضیه چهارمحالی در مقطع دکتری رشته مهندسی مواد شاخه خوردگی و مهندسی سطح و مهندس امین نظری در مقطع...
بدینوسیله انتخاب سه عضو هیات علمی دانشکده مهندسی جناب آقایان دکتر جواد بهنامیان ، دکتر حسن علم خواه و دکتر محسن گودرزی در...
براساس اطلاعات پایگاه شاخصهای اساسی علم (ESI)، حضوردکتر محمد حسن مرادی از گروه مهندسی برق دانشکده مهندسی در زمره پژوهشگران پراستناد یک درصد برتر دنیا استمرار پیدا کرد. ...
بدینوسیله انتخاب اعضا محترم هیات علمی سرکار خانم دکتر سموئی (گروه مهندسی صنایع)، جناب آقایان دکتر بابائی (گروه مهندسی عمران)، دکتر حاتمی (گروه مهندسی برق)، دکتر ختن لو (گروه مهندسی...
بدینوسیله انتخاب چهار عضو هیات علمی دانشکده مهندسی جناب آقای دکتر جواد بهنامیان از گروه مهندسی صنایع به عنوان پژوهشگر اول برگزیده، جناب آقای دکتر حسن علم خواه از گروه...
به گزارش بسنا و به نقل از سازمان سنجش، آزمون مرحله نهایی بیست و هشتمین دوره المپیاد علمی دانشجویی کشور با حضور نفرات برگزیده آزمون کارشناسی ارشد (متمرکز) و آزمون غیرمتمرکز المپیاد در دانشگاههای...
به اطلاع دانشجویان محترم می رساند سایت کامپیوتر کارشناسی دانشکده مهندسی به دلیل انجام ثبت نام دانشجویان کارشناسی ورودی 1402 از شنبه 1402/7/22 به مدت یک هفته تعطیل می باشد.
به گزارش بسنا و به نقل از معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، در هشتمین دوره تجلیل از سرآمدان علمی کشور در سال ۱۴۰۲ که با حضور معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور و وزیر علوم...
به اطلاع دانشجویان ورودی جدید تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکترا) می رساند، یکشنبه 23 مهر ساعت 11 الی 13 در محل آمفی تئاتر دانشکده مهندسی جلسه معارفه با هیات رییسه دانشکده برگزار می شود. ...
بر اساس اطلاعات جدید نمایه استنادی معتبر scopus ۲۰۲۳، با بررسی مقالات مربوط به ۲۰۲۲، 4 عضو هیات علمی و 1 دانش آموخته دانشکده مهندسی و با بررسی کل مقالات مربوط به سال های مختلف، 1 نفر از اعضای هیات...
نظر به مراتب تعهد، تخصص و تجارب ارزشمند جناب آقای دکتر حسن علم خواه و بنا به پیشنهاد رئیس دانشکده مهندسی، به موجب ابلاغی ایشان با حفظ سمت آموزشی به مدت 2 سال به عنوان...
در حکمی از طرف ریاست دانشگاه آقای دکتر امیرسامان خیرخواه به عنوان مدیر گروه رشته مهندسی صنایع منصوب گردید. در این حکم آمده است : « با احترام و آرزوی توفیق الهی، نظر به مراتب تعهد و تجارب...
در حکمی از طرف ریاست دانشگاه آقای دکتر صالح رازینی به عنوان مدیر گروه رشته مهندسی برق منصوب گردید. در این حکم آمده است : « با احترام و آرزوی توفیق الهی، نظر به مراتب تعهد و تجارب ارزنده...
قابل توجه دانشجویان مصاحبه دکتری: آخرین مهلت شرکت در مصاحبه دکتری برای کلیه رشته ها اعم از برق، کامپیوتر، مواد، صنایع و مکانیک برای دانشجویانی که موفق به انجام مصاحبه...
بدینوسیله فرزندان افتخار آفرین دانشکده مهندسی در سال 1401 را معرفی نموده و با عرض تبریک برای این عزیزان موفقیت روزافزون مسالت می نماید. ...