معرفی رشته مهندسی صنایع - دانشکده فنی و مهندسی
معرفی رشته مهندسی صنایع
صفحه گروه مهندسی صنایع
معرفی رشته مهندسی صنایع و فعالیت های گروه صنایع دانشگاه بوعلی سینا
(جهت دانلود فایل کلیک نمایید)
رشته مهندسی صنایع مناسب چه کسانی است؟
رشته مهندسی صنایع، طیف گستردهای از دانشها و مهارتها است که لازمه طراحی و بهبود فرآیندها در صنعت، مدیریت افراد و سایر امور مربوط به صنایع گوناگون هستند. عدم وجود مهندسین صنایع در هر صنعتی، میتواند باعث افت راندمان کاری و تحمیل شدن هزینههای زیادی به آن شود.
اگر رشتههای گوناگون مهندسی همچون مهندسی برق، مکانیک، کامپیوتر، عمران، مواد، شیمی و غیره را همچون مصالح ساختمانی در نظر بگیریم که ساختمان صنعت کشور را میسازند، رشته مهندسی صنایع همچون مادهای چسبناک است که این مصالح را به یکدیگر چسبانده و باعث میشود تا ساختمان صنعت بتواند با استحکام زیاد سرپا بایستد؛ در اصل مهندسی صنایع بین رشتههای مختلف مهندسی ارتباط ایجاد کرده و درک و فهم متقابل آنها از یکدیگر را میسر میسازد.
این رشته برای افرادی مناسب است که علاقهمند به مباحثی همچون مدیریت، مالی و اقتصادی، کنترل تولید و موجودیها، کنترل پروژههای بزرگ، برنامهریزی و مدیریت واحدهای صنعتی (بزرگ و کوچک) هستند و به طور کلی تمایل دارند در طراحیها و بهینهسازیهای ممکن در صنایع گوناگون دخیل باشند. اینگونه بهینهسازیها توسط مهندسین صنایع در حوزههای گوناگونی مانند منابع انسانی، فرآیندهای کاری، کاهش ضایعات تولید، بهبود کیفیت تولید، بهبود زمانبندیها، طراحی سیستمها و بهبود کارکرد و اثربخشی آنها صورت میگیرد.
وظایف مهندس صنایع
تحلیل و بررسی سیستم ها، بازنگری جدول زمانبندی تولید، مشخصات فنی، جریان کار تولید و سایر اطلاعات برای درک روش ها و فعالیت های بخش تولید یا خدمات سنجش، چگونگی تولید محصولات یا ارائه خدمات با حداکثر کارآیی، توسعه سیستم های کنترل مدیریت برای برنامه ریزی مالی و تحلیل هزینه ها به شکل موثرتر، انجام روش های کنترل کیفیت برای حل مشکلات تولید و کاهش هزینه، همکاری با مشتریان و مدیریت برای افزایش استانداردهای طراحی و تولید، طراحی سیستم های کنترلی برای هماهنگی فعالیت ها و برنامه ریزی تولید برای اطمینان از کیفیت مناسب محصولات ،آموزش مدیران، سرپرستان و کارگران در صورت نیاز، رعایت کلیه اصول ایمنی در کار
فارغ التحصیل رشته مهندسی صنایع در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
عمدهترین مشاغل و صنایعی که یک فارغ التحصیل رشته مهندسی صنایع میتواند در آنها مشغول به کار شود، عبارت هستند از:
- مدیریت واحدهای صنعتی بزرگ و کوچک از جمله کارخانجات، کارگاهها، شرکتها و…
- مدیریت و کنترل پروژه
- مدیریت و برنامهریزی و کنترل موجودیها
- مدیریت و کنترل کیفیت
- کارآفرینی و موارد بازاریابی، استراتژی، منابع انسانی، مالی و… استارتاپها
- تحلیل مالی و اقتصادی قبل از پروژه، حین پروژه، تولید و…
- طرحریزی و مدیریت زمانبندیهای واحدهای صنعتی
- تحلیل و مدلسازی سیستمها و فرآیندها و بهبود آنها
- تحلیلگری اقتصاد خرد و کلان
- مدیریت سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی
- صنعت لجستیک و زنجیره تأمین
- آینده پژوهی اقتصادی، اجتماعی و…
- مهندسی فاکتورهای انسانی و HSE
- مدیریت، برنامهریزی و کنترل تولید
- بهطور کلی هر شغلی که نیازمند مهارتها و دانش یک مهندس صنایع است.
بازار کار رشته مهندسی صنایع به چه صورت است؟
رشته مهندسی صنایع از جمله رشتههای تحصیلی است که بازار کار متنوع و گستردهای دارد و به موارد جزئیتر پیرامون این موضوع در پاسخ سوال قبل اشاره شد. همچنین بازار کار در هر شرایطی به تعداد قابل قبولی مهندس صنایع نیاز دارد، زیرا اموری همچون ارزیابی اقتصادی، مدیریت پروژهها، طراحی و بهینهسازی فرایندها و سیستمها و مواردی دیگر از این دست، از جمله اموری محسوب میشوند که در هر شرایطی مورد نیاز صنایع گوناگون هستند.
بخاطر گسترده بودن حوزه کاری مهندسی صنایع، امکان کار در همه مراکز و کارخانجات صنعتی، تولیدی و خدماتی برای مهندسان صنایع وجود دارد. یعنی مهندسی صنایع در حرفهها و مشاغلی مانند بانکداری، خدمات مشاورهای، صنعت بیمه، شرکتهای هواپیمایی، کشتیرانی، بیمارستانها، کارخانجات، کشت و صنعت، خدمات شهری، استادیوم های ورزشی و خیلی از جاها که لازم است برنامهریزی، هدایت، مدیریت و ارتقا داشته باشند باید حضور داشته باشند.
جایگاه این رشته در چند سال گذشته خیلی بهتر شده است و بیشتر مسئولان فهمیده اند که جامعه نیاز زیادی به تخصص فارغالتحصیلان این رشته دارد. چون رشته مهندسی صنایع افراد را برای مدیریت تربیت می کند و بهترین و نزدیکترین رشته به کارهای مدیریتی و برنامهریزی و اداره امور است و اگر قرار باشد برای مدیریت یک واحد صنعتی در بخش تولید از بین مهندس مکانیک، برق و صنایع که شرایط مساوی دارند یکی انتخاب شود مهندس صنایع اولویت اول را دارد.
مهندس صنایع در بازارکار کشور به صورت ها و عناوین شغلی مختلفی مطرح است:
- برنامه ریزی استراتژیک و عملیاتی سازمان
- مدیریت تولید
- مدیریت مهندسی
- مدیریت پروژه
- مهندسی لجستیک
- سیستم های تولیدی
- مهندسی سیستم های کیفیت
- مهندسی سیستم های اطلاعاتی
- مهندسی مالی
- مهندسی ارزش
- مهندسی سیستم های بهره وری
- طراحی فرایندها و ساختارهای سازمانی
به علت نیاز سازمان، شرکت یا موسسات صنعتی، تجاری و خدماتی بازار کار این رشته خوب است ولی به این شرط افراد استخدام می شوند که دارای تخصص، دانش، مهارت و تجربه کافی باشند. کشور در جهت رشد و توسعه صنایع و تولیدات در حال توسعه است و در زمینه تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، هم مشغول فعالیت است و احتمالا بازار کار بهتر هم می شود.
مهم ترین نرم افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی صنایع
MSP – Microsoft Project
TL6 – Time Line
HPM-Harvard Project Manager
COMLAD
Factory Flow
Minitab
SPSS
Statistica
GAMS – General Algebraic Modeling System
LINDO
LINGO
QSB
AutoMod
Siman
Taylor
VISIO – Visio For Business Graphics
MS PowerPoint
مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندسی صنایع
به علت ارتباط نزدیک این رشته با مدیریت دانشجو باید تواناییهای مدیریتی هم داشته باشد و قدرت تحلیل و درک بالایی داشته باشد. دانشجویان رشته مهندسی صنایع باید در دو درس ریاضی و فیزیک قوی باشند. خصوصا در ریاضیات جدید که آمار و احتمالات این درس تا حدی به مهندسی صنایع مربوط میشود و در ضمن باید از خلاقیت و نوآوری نیز برخوردار باشد.
در مهندسی صنایع داشتن یکسری از مهارت و توانمندی ها ضروری است. برخی از این توانمندی های کلی عبارتند از :
- توان حل مساله
- مهندس صنایع ذهن پویا و جستجوگر
- خلاقیت و نوآوری
- مهارت های ارتباطی خوب
- داشتن توان مدیریتی
- توان تجزیه و تحلیل مناسب
- توان علمی خوب در ریاضی، آمار و فیزیک
- کار تیمی
- توانایی تحمل فشار کاری زیاد
- دقت و توجه به جزئیات
- توان مدیریت زمان
- تسلط به زبان انگلیسی
گرایشهای رشته مهندسی صنایع برای ادامه تحصیل چه هستند؟
در ادامه به گرایشهای گوناگون رشته مهندسی صنایع پرداختهایم و هر یک از آنها را به صورت مختصر و مفید معرفی کردهایم.
- گرایش بهینهسازی سیستمها: طراحی سیستمها و ایجاد بهینهسازی در فرآیندهای آنها.
- گرایش سیستمهای سلامت: طراحی سیستمهای مربوط به سلامت مانند سیستمهای بیمارستانی، درمانگاهی و غیره.
- گرایش مدیریت نوآوری و فناوری: مدیریت در عرصههای نوآوری، فناوری، اختراعات، پارکهای علم و فناوری و غیره.
- گرایش مدلسازی سیستمهای کلان: مدلسازی سیستمها به صورت کلان و سیاستگذاریهای عمومی در زمینههای اقتصادی، اجتماعی و غیره و کشف ارتباط بین اجزای مختلف یک سیستم و همچنین کشف ارتباط بین سیستمهای گوناگون.
- گرایش آیندهپژوهی: آیندهپژوهی در مورد موارد اقتصادی، اجتماعی، صنعت و…
- گرایش سیستمهای مالی: تخصص در زمینه سیستمهای مالی و اقتصادی، مهندسی مالی و مدیرت مالی و اقتصادی.
- گرایش لجستیک و زنجیره تأمین: بهبود فرآیندهای لجستیک و زنجیره تامین محصولات فیزیکی یا غیرفیزیکی، فسادپذیر و غیر فسادپذیر و کاهش ضایعات محصولات حین عبور از مراحل زنجیره تامین و کاهش دیرکرد و هزینههای لجستیک.
- گرایش مدیریت پروژه: دانش مدیریت پروژههای بزرگ و کوچک بهینهسازی پروژهها از نظر زمان، هزینه و کیفیت.
- گرایش مدیریت مهندسی: مدیریت مهندسیهای گوناگون شاغل در صنعت.
- گرایش مدیریت سیستم و بهرهوری: مدیریت سیستمهای گوناگون جهت افزایش بهرهوری و کارایی افراد و فرآیندهای موجود در سیستمها با تعریف ورودی، فرآیند و خروجی برای هر سیستم.
(منبع سایت فرادرس)