شناسایی عوامل اصلی بروز تاخیر در پروژه‌های عمرانی بخش دولتی استان کردستان - دانشکده فنی و مهندسی
شناسایی عوامل اصلی بروز تاخیر در پروژه‌های عمرانی بخش دولتی استان کردستان
نوع: Type: پایان نامه
مقطع: Segment: کارشناسی ارشد
عنوان: Title: شناسایی عوامل اصلی بروز تاخیر در پروژه‌های عمرانی بخش دولتی استان کردستان
ارائه دهنده: Provider: هژیر ادهمی - مهندسی عمران
اساتید راهنما: Supervisors: دکتر جواد طاهری نژاد
اساتید مشاور: Advisory Professors:
اساتید ممتحن یا داور: Examining professors or referees: دکتر سید مهدی حسینیان - دکتر ابراهیم قیاسوند
زمان و تاریخ ارائه: Time and date of presentation: ساعت 11 - 1403/10/29
مکان ارائه: Place of presentation: کلاس 44 دانشکده مهندسی
چکیده: Abstract: چکیده: پروژه‌های عمرانی متعددی در اقصی نقاط کشور در حال اجرا بوده که سالانه بخشی از بودجه عمومی کشور را به خود اختصاص می‌دهند. متاسفانه تعداد زیادی از این پروژه‌ها در مرحله طراحی یا ساخت به دلایل مختلف دچار تاخیر می‌شوند که این تاخیرات تبعات و خساراتی مانند افزایش هزینه‌های مالی، افزایش دعاوی و عدم امکان استفاده از منابع به بار می‌آورند، که گاهی این خسارات به حدی قابل‌توجه می‌باشند که می‌توان آن را شکست پروژه در نظر گرفت. وضعیت تاخیرات در پروژه‌های عمرانی دولتی کشور بنا به دلایل مختلف از وضعیت تاخیرات در سایر بخش‌های صنعت ساخت به مراتب بحرانی‌تر است، به‌گونه‌ای که در حال حاضر یکی از دغدغه‌های اصلی نظام فنی و اجرایی کشور، به حداقل رساندن و یا حذف پدیده تاخیر در پروژه‌های عمرانی دولتی است. کاهش مدت زمان تاخیر پروژه‌های عمرانی یا حذف آن نیازمند شناخت دلایل وقوع تاخیرات است. پژوهش‌های متعددی در سطح دنیا و در کشورهای مختلف برای شناخت این دلایل انجام شده است. از جمله‌ی دلایل تاخیر در پروژه‌های بخش دولتی می‌توان به کمبود منابع مالی، وجود معارض، ضعف در برنامه‌ریزی و مدیریت کارگاه، پیامدهای ناشی از تورم بالا، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها و ... اشاره کرد. با این وجود، بسته به شرایط مکانی و زمانی، دلایل وقوع تاخیر و میزان تاثیر آن‌ها در پروژه‌های مختلف متفاوت است. به نظر می‌رسد تاکنون پژوهشی برای بررسی دلایل تاخیر در پروژه‌های عمرانی دولتی در استان کردستان انجام نشده است. لذا در این پژوهش تلاش شده است که این دلایل بررسی شده و براساس میزان تاثیر در تاخیرات، اولویت‌بندی شوند. روش انجام پژوهش به صورت پیمایشی و جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد. پس از تایید پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون کرونباخ و تایید روایی با استفاده از نظر تعدادی از خبرگان و مهندسین، پرسشنامه‌ها در اختیار 109 نفر از مهندسین متخصص شاغل در بخش کارفرمایی، مشاور و پیمانکاری پروژه‌های عمرانی دولتی استان کرستان قرار گرفته است. توزیع پرسشنامه‌ها در ابتدا با هر دو روش فیزیکی و اینترنتی انجام گرفته است ولی با توجه به عملکرد بهتر روش مصاحبه حضوری و بالاتر بودن درصد تکمیل پرسشنامه‌ها توسط مهندسین در این روش، در ادامه کار سعی گردیده است بیشتر از این روش برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده گردد. تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده از پرسشنامه‌ها با استفاده از شاخص اهمیت نسبی (RII) و نیز آزمون فریدمن و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 27 صورت گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که ده علت اصلی بروز تاخیر در پروژه‌های عمرانی استان کردستان عبارتند از: تورم، عدم تخصیص بودجه مناسب و منابع مالی به موقع، عدم تناسب بین نرخ تعدیل و تورم، پیشنهاد قیمت پایین از طرف پیمانکار، تحریم‌ها، بنیه مالی ضعیف پیمانکار (مشکلات مالی پیمانکار)، دقت پایین مطالعات و طراحی اولیه، مدت قرارداد غیرواقع‌بینانه (برآورد زمانی نادرست)، عدم مطالعه دقیق اسناد و مدارک پیمان و بازدید محل اجرا و شرایط کار در زمان مناقصه، دقت پایین در برآورد اولیه. همچنین رتبه‌بندی دسته‌بندی‌ها بر اساس منشاء بروز تاخیر نیز نشان می‌دهد که عوامل مرتبط با ساختار و قوانین و عوامل مرتبط با پیمانکار، بالاترین تاثیر را در بروز تاخیر دارند. بعد از آن نیز عوامل مرتبط با مشاور، عوامل مرتبط با تامین مصالح و تجهیزات و عوامل مرتبط با محیط، در رتبه‌های بعدی قرار دارند. عوامل مرتبط با کارفرما نیز کم‌ترین تاثیر را در بروز تاخیر در پروژه‌ها دارند. نتایج این پژوهش می‌تواند چشم‌انداز روشنی از عوامل اصلی بروز تاخیر در اختیار مدیران استانی و مهندسین شاغل در پروژه‌ها به منظور برنامه‌ریزی و کنترل پروژه‌ها قرار داده و انتظار می‌رود توسط آنان مورد استفاده قرار گیرد.