Faculty - دانشکده فنی و مهندسی
Associate Professor
Update: 2024-12-21
Hassan Elmkhah
Faculty of Engineering / Department of Materials Science Engineering
P.H.D dissertations
-
بررسی اثر آنیل بر رفتار الکتروشیمیایی، مکانیکی و تریبولوژیکی پوشش های CrN/CrAlN اعمال شده به روش رسوب فیزیکی بخار
2022Cathodic arc evaporated coatings contain residual stress due to the difference in the thermal coefficient between the substrate and the coating. Furthermore, the coating also contains defects such as pinholes and macroparticles which can be detrimental to the mechanical, tribological, and electrochemical properties of the deposited coatings. Post-deposition annealing has been proven to improve the properties of the material due to its ability to reduce residual stress and defects. The study aims to find the optimal annealing temperature for CrN/CrAlN coating and also evaluate the effect of annealing on the phases, hardness, wear, and corrosion. In this study, CrN/CrAlN multilayer coating was deposition AISI 304 substrates using the cathodic arc evaporation physical vapor deposition method (CAE-PVD). Thereafter, the samples were annealed in a vacuum furnace at 400, 500, 600, and 700 ℃. Characterization techniques were used to evaluate the effect of annealing on the mechanical properties, tribological behavior, and electrochemical properties of CrN/CrAlN multilayer coating. X-ray diffraction (XRD) was used to identify the phases, texture coefficient, and crystallite sizes. A scanning electron microscope (SEM) was used to analyze the surface morphology and also used to analyze the cross-section morphology. Energy Dispersive X-Ray Analysis (EDS) was utilized to analyze the elementary composition of the coating. An atomic force microscope (AFM) was used to analyze the surface topography and the roughness of the coating. The contact angle technique was used to evaluate the wettability of the coating. Rockwell-C adhesion test was used to evaluate the quality of the adhesion between the coating and the substrate. Nanoindentation test was used to investigate the evolution of the mechanical properties of the coating. The wear rate and wear morphology were characterized using a ball-on disk tribometer in ambient air and Ringer’s solution. The electrochemical properties of the
-
بررسی ارتباط معماری پوشش های نانوساختار نیترید کروم و نیترید زیرکونیوم اعمال شده بر زیرلایه فولاد زنگ نزن AISI 304 به روش رسوب فیزیکی بخار (PVD) با رفتار الکتروشیمیایی و مکانیکی آن ها
2021هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی ارتباط معماری (تغییر تعداد لایه ها) پوشش های نانوساختار نیترید کروم و نیترید زیرکونیوم اعمال شده بر زیرلایه فولاد زنگ نزن AISI 304 به روش رسوب فیزیکی از فاز بخار به کمک قوس کاتدی (CAE-PVD) با رفتار الکتروشیمیایی و مکانیکی آن ها است. در این تحقیق، پوشش های نانوساختار ZrN/CrN با جفت لایه های 10، 20 ،30 و هم چنین تک لایه CrN ایجاد شدند. پس از لایه نشانی، بررسی های ریزساختاری با استفاده از تصاویر میکروسکوپ های الکترونی روبشی (SEM)و میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FE-SEM) صورت گرفت و به منظور شناسایی فازهای موجود در پوشش ها از الگوهای پراش پرتو ایکس(XRD) استفاده شد. برای ارزیابی چسبندگی پوشش ها از روش سختی سنجی راکول C استفاده شد. زبری، سختی و تنش پسماند پوشش ها با استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) مجهز به نانوفرورونده ارزیابی شدند. رفتار الکتروشیمیایی پوشش ها با استفاده از آزمون های پلاریزاسیون پتانسیودینامیک و طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی(EIS) در محیط های 5/3 درصد وزنی کلریدسدیم و رینگر بررسی شد.
-
ایجاد پوششهای چندلایه ای نانوساختار بر پایه نیتریدهای کروم و تیتانیم به روش رسوبگذاری فیزیکی بخار و مطالعه خواص ریزساختاری و مکانیکی آن
2019ارتقای کیفیت ابزارهای جراحی می تواند منجر به کاهش استهلاک و افزایش عمر آن ها و در نهایت موجب صرفه جویی در هزینه های پزشکی گردد. ابزارهای جراحی بسیار حساس و آسیب پذیر بوده و هرگونه تماس آن ها با محلول های شیمیایی که در مواردی مانند حک نمودن حروف توسط دستگاه های حک زنی، پاک سازی، گندزدایی و استریلیزاسیون رخ می دهد، منجر به خوردگی، شکستگی و ایجاد خلل و خرج در سطوح ابزار می شود. از طرفی احتمال انتقال عفونت از طریق این ابزارها به بیماران بسیار زیاد است. برای حل این چالش ها و کاهش درصد تخریب ابزار جراحی، یکی از بهترین راه کارها، کمک گرفتن از مهندسی سطح و یکی از فرآیندهای مهم آن، پوشش دهی است. در این بین، روش رسوب گذاری فیزیکی فاز بخار، یکی از روش های مهم و متداول برای بهبود خواص سطحی ابزار آلات پزشکی به حساب می آ ید. پوشش های ایجاد شده با این روش، تراکم، یکنواختی و چگالی و چسبندگی بالایی به زیر لایه داشته که این امر موجب بهبود خواص شیمیایی، مکانیکی و ضد باکتریایی آن می شود. این ویژگی ها به همراه قیمت نسبتاًًً پایین و سادگی فرآیند، آن را روشی جذاب برای کاربرد در حوزه پزشکی معرفی نموده است. در تحقیق حاضر، ابتدا جهت تأیید ترکیب شیمیایی آلیاژ زیرلایه، آزمون کوآنتومتری انجام گرفت. در ادامه، پس از آماده سازی زیرلایه و تعیین دقیق پارامترهای پوشش، پوشش های بر پایه ی کروم و تیتانیم، با کمک دستگاه رسوب فیزیکی فاز بخار از نوع تبخیر قوس کاتدی بر روی فولاد زنگ نزن C420 پزشکی به صورت تک لایه ای و چند لایه ا ی ایجاد شد. آنگاه آنالیزهای فازی و میکروسکوپی XRD، AFM و FE-SEM مجهز به MAP و EDX بر روی نمونه ها انجام گرفت. پس از تأیید ترکیب پوشش های تک لایه ای و چندلایه ای به کمک آزمون های میکروساختاری، آزمون های مکانیکی شامل سختی سنجی نانو و میکرو، چسبندگی راکول سی و مقاومت سایشی با دستگاه توپ بر روی دیسک صورت پذیرفت. آزمون های امپدانس الکتروشیمیایی و پلاریزاسیون پتانسیودینامیک با محلول سرم فیزیولوژی جهت تعیین خواص مقاومت به خوردگی و آزمون باکتریایی با باکتری های استافیلوکوک اورئوس و ای کولای، جهت مقایسه ی خواص ضد باکتریایی نمونه ها انجام گرفت. آزمون های آبگریزی و خونگریزی جهت بررسی میزان ترشوندگی نمونه ها به انجام رسید. نتایج آزمایش ها نشان داد که پوشش چندلایه ای نانوساختار TiN/CrN، دارای با
-
Investigation of electrochemical behavior of nanostructured TiN, CrN, and TiN/CrN coatings on the Ni-Cr alloy used in dental fixed prostheses
2019Being a sophisticated process, the electrochemical behavior of dental alloys relies on a lot of factors such as surface treatment, environment-related conditions around the alloys, the composition and structure of the alloys. Metallic materials used in medicine and dentistry should be very resistant to corrosion and not cause any biological response. The aim of this study was the evaluation of influence of TiN monolayer, CrN monolayer and TiN/CrN multilayer on hardness properties (micro and nano-indentation), surface roughness, corrosion resistance and ion release from nickel chromium dental alloy in artificial saliva environment with different pH levels (3, 4, 5, 6.5 and 8).The samples of Ni-Cr dental alloys were produced by lost-wax technique and the TiN, CrN and TiN/CrN nano-layer coatings were deposited by means of cathodic arc evaporation method (CAE-PVD). The surface roughness of the alloys was investigated by (Profilometer and AFM device). The EDS, and XRD were also used in the study for analyzing the distribution of elements on the surface and cross- section of coated and uncoated Ni-Cr specimens and to investigate crystal structure, type, and orientation, as well as the boundaries between crystals. It is also used to assess the effect of alloying elements on phase formation and distribution. The tribological tests were performed in artificial saliva so that wear factor and the friction coefficient can be determined. The corrosion behavior of coatings was investigated by electrochemical impedance spectroscopy and potentiodynamic polarization tests. The microstructure characterizations and composition of selected alloys were done before and after electrochemical test in artificial saliva, using scanning electron microscopy (SEM). The results showed when tested surface roughness, a coating procedure has given different results among them as some of them gave higher roughness of the surface (TiN and TiN/CrN) samples while some other low of the surface roughness
Master Theses
-
مقایسه خواص سطحی پوشش های نانولایه Ti/TiN، Cr/CrN و CrN/TiN اعمال شده به روش CA-PVD بر زیرلایه فولاد زنگ نزن 304
2023چکیده: هدف از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه خواص سطحی از جمله رفتار مکانیکی، سایشی و خوردگی پوشش های چندلایه نانوساختار Ti/TiN، Cr/CrN و CrN/TiN اعمال شده به روش CA-PVD بر زیرلایه فولاد زنگ نزن 304 به منظور انتخاب صحیح پوشش در شرایط کاری مختلف است. انتخاب صحیح پوشش بر اساس خواص منحصربه فرد آن با توجه به شرایط کاری قطعه مورد نظر، می تواند تا حد زیادی از خسارات ناشی از انهدام قطعه در صنعت جلوگیری کند. در این پژوهش برای مشخصه یابی ریزساختاری از میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FESEM) و دستگاه پراش پرتو ایکس XRD استفاده شد. زبری، ترشوندگی و چسبندگی نمونه ها اندازه گیری شد و سختی آن ها با یکدیگر مقایسه شد. رفتار سایشی در دو محیط خشک (هوا) و مرطوب (کلرید سدیم 5/3 درصد وزنی) ارزیابی و مقاومت به خوردگی آن ها در محلول کلرید سدیم 5/3 درصد وزنی با یکدیگر مقایسه شد. با توجه به تصاویر میکروسکوپی الکترونی روبشی، هر سه پوشش ساختار متراکم را نشان دادند. از نتایج XRD مشخص شد که پوشش CrN/TiN ساختار FCC، در پوشش Ti/TiN، لایه Ti ساختار هگزاگونال فشرده (HCP) و لایه TiN ساختار FCC را دارد و در پوشش Cr/CrN، لایه Cr ساختار BCC و لایه نیتریدی CrN دارای ساختار FCC است. در آزمون زبری سنجی مقدار Ra و Rz به ترتیب برای پوشش CrN/TiN مقادیر 401/0 و 509/3 میکرومتر، برای پوشش Ti/TiN مقادیر 624/0 و 300/4 میکرومتر، برای پوشش Cr/CrN مقادیر 477/0 و 132/3 میکرومتر و برای زیرلایه مقادیر 036/0 و 274/0 میکرومتر را نشان دادند. زاویه ترشوندگی نیز برای پوشش های Ti/TiN، Cr/CrN و CrN/TiN و زیرلایه به ترتیب، 87/88، 97/81، 48/64 و 20/41 درجه به دست آمد که خواص تقریبا آب گریزی برای Ti/TiN و Cr/CrN نشان داده شد. چسبندگی توسط فرورونده راکول سی ارزیابی شد و برای هر سه پوشش چسبندگی عالی به زیرلایه مشاهده شد. همبستگی اجزای داخلی پوشش برای پوشش Cr/CrN در آزمون فرورونده راکول سی کم تر از دو پوشش دیگر بود که باعث سایش بیشتر این پوشش در آزمون سایش شد. سختی نمونه های Ti/TiN، Cr/CrN و CrN/TiN و زیرلایه نیز به ترتیب برابر با 61 ± 1888، 33 ± 2454، 191 ± 2118 و 198 ویکرز به دست آمد. ضریب اصطکاک در هر دو محیط خشک و مرطوب، برای پوشش Cr/CrN کم ترین مقدار را نسبت به دو پوشش دیگر داشت اما در محیط کلرید سدیم، زیرلایه کم ترین ضریب
-
اعمال پوشش های پایه AlCrSiTiZr آنتروپی بالا و بررسی رفتارهای تریبولوژیکی و الکتروشیمیایی آنها
2023در این پژوهش، پوشش های آنتروپی بالا بر پایه AlCrSiTiZr در دو دسته آلیاژی تک لایه (Single-layer High-Entropy Alloy) و نیتریدی چندلایه (Multi-layer High-Entropy Nitride) با استفاده از روش تبخیر قوس کاتدی (CAE-PVD) بر زیرلایه فولاد زنگ نزن 304 اعمال شدند. تعدادی از نمونه های هر دو پوشش تحت عملیات حرارتی آنیل در دمای 800 درجه سلسیوس در اتمسفر هوا قرار گرفته و به پوشش های تک لایه آلیاژی آنیل شده (Annealed Single-layer High-Entropy Alloy) و چندلایه نیتریدی آنیل شده (Annealed Multi-layer High-Entropy Nitride) تبدیل شدند. محاسبه پارامتر آنتروپی اختلاط (ΔSmix) نشان داد که هر دو پوشش SHEA با 59/12 ژول بر کلوین در مول و MHEN با 48/12 ژول بر کلوین در مول، در محدوده آنتروپی بالا قرار دارند. از آزمون های پراش پرتو ایکس (XRD)، پراش پرتو ایکس با زاویه کم (GIXRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FESEM)، میکروسکوپ الکترونی عبوری با وضوح بالا (HR-TEM) و طیف سنجی فوتوالکترون اشعه ایکس (XPS) به منظور بررسی فازی و ساختاری پوشش ها استفاده شده است. پوشش SHEA دارای ساختاری عمدتاً آمورف با تراکم کم جزایر نانوبلوری HCP و پوشش MHEN دارای ساختار نانوکامپوزیتی با جزایر نانوبلوری FCC است. نتایج حاصل شده نشان داد که پوشش MHEN توانایی تشکیل لایه اکسیدی کمتری به دلیل وجود نیترید های پایدار در ساختار، در مقایسه با پوشش SHEA دارد. انجام عملیات حرارتی آنیل سبب تشکیل فاز های TiO2 و SiO2 در پوشش ASHEA و تشکیل فاز SiO2 در پوشش AMHEN شده است. نتایج آزمون ترشوندگی نشان داد که سه پوشش SHEA، MHEN و AMHEN با زوایای 106، 132 و 125 درجه جزو پوشش های آب گریز و پوشش ASHEA با زاویه 150 درجه جزو پوشش های فوق آب گریز است. آزمون نانودندانه گذاری نشان داد که با حضور گاز واکنشی نیتروژن و معماری چندلایه در پوشش MHEN سختی تا 5/1 برابر در مقایسه با پوشش SHEA و با انجام عملیات حرارتی آنیل بر پوشش SHEA و تشکیل پوشش ASHEA سختی تا 8/2 برابر افزایش یافته است. آزمون سایش نشان داد که بالاترین مقاومت به سایش مربوط به پوشش ASHEA بوده است که در محیط خشک تا 3 برابر و در محلول 5/3 درصد وزنی NaCl تا 25/1 برابر نرخ سایش کمتری در مقایسه با پوشش SHEA دارد. سختی بالا و حضور فازهای جامد روان کار در سطح از دلایل افزایش مقاومت به سایش بو
-
بررسی پارامترهای فرایند کوبش فراصوتی بر خواص سایشی پوشش نانولایه TiN/CrN ایجاد شده به روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار
2022امروزه نقش نانو پوشـش ها در پیشــرفت فناوری ها مختلف قابل ملاحظه است. درصد زیادی از قطعات صنعتی به وسیله پوشش های ســرامیکی، فلــزی و کامپوزیتی برای بــالا بــردن قابلیــت اطمینان و کارایی آن ها پوشــش دهی می شــوند. بنابراین، در این زمینه تلاش های زیادی برای افزایش عمر اجزا در محیط های با شــرایط کاری نامناسب (از جمله محیط خورنده، اکسیداسیون در دمای بالا و سایش) با استفاده از بهبود خواص نانو پوشــش ها در حال انجام است. کاهش میزان چسبندگی و کیفیت عملکرد پوشش به دلیل سختی و تنش بسیار بالا در اکثر پوشش های نانوساختار باعث گردیده کــه در طی دهه اخیر در کنار نوع مواد، ســاختارها و ترکیب پوشش ها، استفاده از عملیات های سطحی قبل و بعد از فرآیند پوشش دهی جهت بهبود خواص پوشش ها به طور قابل توجه ای افزایش یابد. در این بین می توان استفاده از فناوری های پیشرفته ساخت و تولید مانند اثرات امواج فراصوتی در انجام عملیات سطحی را به عنوان یک روش نوین در زمینه بهبود خواص پوشش های نانو ساختار مورد توجه قرار داد. با استفاده از امواج فراصوتی ضربه ای، می توان ساختار بلوری مواد، زبری سطح، خواص مکانیکی و میزان تنش پسماند را در نزدیکی سطح تغییر داد. در نتیجه این روش را می توان به عنوان یک روش عملیات سطحی نوین مورد توجه قرار داد و راهکاری قابل توجه برای بهبود خواص پوشش های نانوساختار از جمله مقاومت به سایش پوشش معرفی نمود. هدف از این پژوهش بررسی اثر انجام عملیات سطحی از طریق فرایند ساچمه پاشی فراصوتی روی نمونه های از جنس فولاد ابزار D3 و بررسی تاثیر این فرایند در جهت بهبود خواص پوشش های نانو ساختار TiN/CrN می باشد. عملیات ساچمه پاشی فراصوتی قبل از فرآیند پوشش دهی روی چهار نمونه با زمان های0، 3، 5 و 10 دقیقه انجام شد. نتیجه آزمون ها نشان داد این عملیات با اعمال تغییر شکل پلاستیک شدید و پدیده کارسختی موجب کاهش تنش پسماند کششی، افزایش سختی سطحی و کاهش زبری در سطح نمونه ها قبل از عملیات پوشش دهی شده است. به طوری که در نمونه 5 دقیقه کاهش 77 درصدی تنش و افزایش 36 درصدی سختی اتفاق افتاده است. نتایج به دست آمده از آزمون چسبندگی نشان داد که چسبندگی پوشش نانوساختار به زیر لایه در نمونه های تحت عملیات ساچمه پاشی فراصوتی در زمان های 5 و 10 دقیقه از نمونه خام و 3 دقیقه بود. همچنین نرخ سایش پوشش در نمونه ها
-
بررسی ارتباط بین خواص مکانیکی و رفتار فرسایشی پوششهای نانوساختار نیتریدی اعمال شده به روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار
2022یکی از چالش های موجود در مورد قطعات صنعتی، تخریب سطحی ناشی از فرسایش است. مهندسی سطح، به عنوان یک راهکار اصلی برای افزایش مقاومت ماده در برابر فرسایش مطرح است. از این رو در پژوهش حاضر با هدف افزایش مقاومت به فرسایش، سه پوشش CrN، CrTiN و CrTiSiN به روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار بر فولاد مارتنزیتی 410 اعمال شدند. جهت شناسایی فازها از پراش پرتو ایکس (XRD) استفاده شد. همچنین ارزیابی مورفولوژی سطح و سطح مقطع پوشش ها توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (FESEM) صورت پذیرفت. خواص مکانیکی پوشش ها توسط آزمون نانودندانه گذاری ارزیابی شد. به منظور بررسی رفتار فرسایشی پوشش ها، آزمون فرسایش توسط ذرات جامد از جنس SiO2 در دو زاویه ی 30 و 90 درجه صورت گرفت. همچنین جهت ارزیابی مقاومت به سایش پوشش ها، آزمون سایش پین روی دیسک توسط پینی از جنس Al2O3 انجام شد.
-
بررسی تأثیر ترکیب شیمیایی و زبری بر خواص سطحی پوشش های نانوساختار CrTiN اعمال شده به روش PVD
2022در این پژوهش، تأثیر ترکیب شیمیایی و زبری بر خواص سطحی پوشش های نانوساختار TiN/CrN که به روش نهشت فیزیکی بخار با استفاده از تبخیر قوس کاتدی (CAE-PVD) اعمال شده اند مورد بررسی قرار گرفت. پوشش ها در 4 حالت روی زیرلایه فولاد زنگ نزن 410 اعمال شدند. پوشش چندلایه TiN/CrN با لایه فوقانی TiN و CrN که هر دو پوشش، حالت صاف (پولیش-شده) و زبر داشتند. سپس خواص پوشش ها مورد بررسی قرار گرفت. خواص ریزساختاری، خواص فازی و خواص مورفولوژی پوشش ها توسط آزمون پراش پرتو ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی (FESEM) بررسی شد. آزمون های زبری، ترشوندگی و چسبندگی نیز انجام شد. برای بررسی خواص مکانیکی و تریبولوژیکی پوشش ها آزمون های نانوفرورونده، سایش لغزشی گلوله روی دیسک و فرسایش در دو زاویه ضربه 30 و 90 درجه انجام شد. نتایج نشان داد که پوشش ها دارای ساختار FCC هستند و ضخامت کلی پوشش ها در محدوده 6 میکرومتر و ضخامت هر نانولایه در محدوده 40 تا 80 نانومتر است. چسبندگی هر دو پوشش نیز در رده صفر و مطلوب بود. آزمون ترشوندگی نشان داد که پوشش با لایه فوقانی CrN آب گریز است و با افزایش زبری، میزان آب گریزی آن افزایش می یابد و پوشش با لایه فوقانی TiN آب دوست است و با افزایش زبری، میزان آب دوستی آن افزایش می یابد و هر دو پوشش از مدل ونزل تبعیت می کنند. نتایج آزمون نانوفرورونده نشان داد که مقادیر سختی زیرلایه و پوشش های با لایه فوقانی CrN و TiN به ترتیب برابر "3/99" ، "16/13" و "22/25" گیگاپاسکال، مدول یانگ به ترتیب برابر "266/23" ، "301/37" و "380/7" گیگاپاسکال، نسبت H/E به ترتیب برابر "0/015" ، "0/053" و "0/058" و نسبت H^"3" /"E" ^"2" به ترتیب برابر "0/00089" ، "0/046" و "0/076" گیگاپاسکال است. نتایج آزمون سایش نیز نشان داد که نرخ سایش در پوشش های TiN صاف، TiN زبر، CrN صاف و CrN زبر نسبت به زیرلایه به ترتیب حدود 86 درصد، 99 درصد، 53 درصد و 26 درصد کاهش یافته است. نتایج آزمون فرسایش نیز نشان داد که میزان جرم از دست رفته در زاویه ضربه 30 درجه برای زیرلایه و پوشش های TiN صاف، TiN زبر، CrN صاف و CrN زبر به ترتیب برابر با "3/9" ، "1/05" ، "1/35" ، "1/25" ، "1/4" میلی گرم و در زاویه 90 درجه به ترتیب برابر با "2/35" ، "1/35" ، "2/25" ، "1/4" ، "2/4" میلی گرم است.
-
مقایسه رفتار خوردگی پوشش های چندلایه نانوساختار بر پایه CrN و CrCN اعمال شده به روش PVD بر فولاد زنگ نزن
2022پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارزیابی رفتار خوردگی و تریبولوژی پوشش های نانو ساختار CrN/CrAlN و CrCN/CrAlCN اعمال شده بر زیر لایه فولاد 430 انجام پذیرفته است . این پوشش ها با استفاده از روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار با تکنیک قوس کاتدی اعمال شدند . برای مشخصه یابی پوشش ها از دستگاه پراش پرتو ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FESEM) استفاده شده است . برای بررسی حضور عناصر مختلف در لایه های پوشش از آزمون EDS استفاده شد. به منظور بررسی رفتار تریبولوژی پوشش ها از آزمون گلوله بر دیسک و برای بررسی میزان چسبندگی پوشش ها به زیرلایه از روش آزمون چسبندگی مطابق استاندارد VDI3198 و آزمون راکول سی استفاده شده است . سختی پوشش ها با استفاده از آزمون نانو سختی سنجیده شد و مشاهده شد که پوشش CrCN/CrAlCN بالاترین سختی را با عدد 20 گیگاپاسکال از خود نسبت به سایر نمونه ها نشان می دهد . نتایج به دست آمده از آزمون راکول سی بیانگر این موضوع بود که هر دو پوشش چسبندگی مطلوبی (HF1) به زیرلایه از خود نشان می دهند. نتایج به دست آمده برای ضریب اصطکاک زیرلایه ، پوشش فاقد عنصر کربن و پوشش دارای عنصر کربن به ترتیب 2/1، 3/0 و 21/0 می باشد. مشاهده شد که پوشش دارای عنصر کربن پایین-ترین ضریب اصطکاک را در بین سه نمونه از خود نشان داده که دلیل این موضوع را می توان با کاهش اندازه بلورک ، نسبت H3/E2 بالاتر و هم چنین کاهش زبری سطح نسبت به پوشش بدون کربن مرتبط دانست که ناشی از وجود عنصر کربن که یک ماده خود روان کار محسوب می شود ، می باشد . تصاویر SEM بعد از سایش و نرخ سایش محاسبه شده نیز رفتار بهتر سایشی پوشش CrCN/CrAlCNرا تایید کرد. رفتار خوردگی پوشش ها با استفاده از آزمون های طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی و پلاریزاسیون پتانسیودینامیک در محلول 5/3 درصد وزنی NaCl در بازه های زمانی 24، 72 و 168 ساعت بررسی شد. مشاهده شد که مقاومت به خوردگی پوشش CrCN/CrAlCN با افزایش زمان غوطه وری افزایش یافت در حالی که پوشش CrN/CrAlN با افزایش زمان غوطه وری مقاومت به خوردگی آن کاهش پیدا کرد که دلیل آن می تواند ناشی از تفاوت در میزان تخلخل پوشش ها و ساختار آنها باشد. چگالی جریان برای پوشش CrCN/CrAlCN عدد µA·cm-2 003/0 و برای پوشش CrN/CrAlN عدد 057/0 به دست آمد که نسبت به پوشش بدون کربن عدد بیش تری است. نتایج به
-
تاثیر فرآیند تکمیلی مکانیکی بر سطح پوشش نانولایه CrN/CrAlN بر رفتار خوردگی و تریبولوژیکی آن
2022پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر فرآیند میکروبلاست بر رفتار خوردگی و تریبولوژیکی پوشش نانولایه CrN/CrAlN اعمال شده به روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار با قوس کاتدی (CAE-PVD) روی زیرلایه فولادی 430، مورد ارزیابی قرارگرفته است. پس از فرآیند پوشش دهی، عملیات تکمیلی مکانیکی با استفاده از روش میکروبلاست تر در سه فشار مختلف، روی پوشش اعمال شد. برای فازیابی پوشش، از آزمون پراش پرتو ایکس (XRD) و جهت ارزیابی مورفولوژی و تعیین ضخامت پوشش از دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FESEM) استفاده شد. برای ارزیابی میزان چسبندگی پوشش به زیرلایه مطابق استاندارد VDI3198 از آزمون راکول سی استفاده شد. سپس تصاویر حاصل از این آزمون با این استاندارد به-صورت کیفی ارزیابی شد. برای بررسی خواص مکانیکی پوشش از آزمون نانودندانه گذاری استفاده شد. نتایج به دست آمده برای مقادیر سختی پوشش بدون میکروبلاست، میکروبلاست در فشارهای 2، 4 و 6 بار به ترتیب 19/19، 84/21، 10/23 و 42/23 گیگاپاسکال را نشان داد که می توان نتیجه گرفت که سختی پوشش بعد از فرآیند میکروبلاست به ترتیب 14، 20 و 22 درصد افزایش یافت. برای بررسی رفتار تریبولوژیکی پوشش از آزمون گلوله بر دیسک (Ball-On-Disk) استفاده شد. نتایج به دست آمده برای عدد ضریب اصطکاک پوشش بدون میکروبلاست، میکروبلاست در فشارهای 2، 4 و 6 بار به ترتیب 3/0، 27/0، 23/0 و 5/0 را نشان داد. به دلیل افزایش سختی پوشش و افزایش مقاومت در برابر تغییر شکل پلاستیک در فشارهای 2 و 4 بار نسبت به پوشش بدون میکروبلاست، مقاومت به سایش به ترتیب 10 و 23 درصد افزایش پیدا کرد ولی در فشار 6 بار به دلیل کاهش مقاومت در برابر تغییر شکل پلاستیک و افزایش زبری سطح، مقاومت به سایش کاهش پیدا کرد. بنابراین فشار بهینه برای فرآیند تکمیلی میکروبلاست تر، مقدار 4 بار تعیین شد. رفتار خوردگی نمونه ها با استفاده از آزمون های طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی و پلاریزاسیون پتانسیودینامیک در محلول 5/3 درصد وزنی NaCl بررسی شد. نتایج آزمون امپدانس الکتروشیمیایی نشان داد با اعمال فرآیند میکروبلاست در فشار 2 بار، بیش ترین مقدار Rp برابر با .cm2 103 × 2425 گزارش شد که نشان دهنده بالاترین مقاومت به خوردگی پوشش نسبت به سایر نمونه ها در 24 ساعت غوطه وری می باشد. منحنی های پلاریزاسیون پتانسیودینامیک نشان داد که نمونه
-
بررسی خواص سایشی و خوردگی پوشش نانو لایه Cr/CrNبه روش لایه نشانی رسوب فیزیکی تبخیر قوس کاتدی بر فولاد زنگ نزن 304برای کاربردهای دریایی
2021اصطکاک و سایش پدیدههایی میباشند که در سیستمهای مکانیکی با اجزای متحرک مشاهده میشود، ارتباط مستقیم با کارایی قابلیت اطمینان و عمر سیستم دارند. ازاینرو، به حداقل رساندن و کنترل این پدیدهها برای دستیابی به عملکرد مطلوب سیستم بسیار مهم است. هدف از پژوهش حاضر، ایجاد پوشش تکلایه CrNو پوشش نانو چندلایه Cr/CrNبا روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار با قوس کاتدی ) (CAE-PVDروی فولاد زنگنزن AISI 304و ارزیابی رفتار مکانیکی، تریبولوژی و رفتار الکتروشیمیایی پوششها است. جهت بررسی مورفولوژی مربوط به سطوح پوششها از میکروسکوپ الکترونی روبشی ) (SEMو میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان ) (FE-SEMاستفاده شد. بهمنظور شناسایی فازهای مربوط به پوششها از الگوهای پراش پرتوایکس ) (XRDاستفاده گردید و بررسی رفتار مکانیکی پوششها با استفاده از روش نانودندانهگذاری صورت گرفت. رفتار تریبولوژی پوششها به روش توپ بردیسک بررسی شد. رفتار الکتروشیمیایی پوششهای ایجادشده در محلول 3/5درصد وزنی NaClو با استفاده از آزمونهای طیفسنجی امپدانس الکتروشیمیایی ) (EISو پلاریزاسیون پتانسیودینامیک ) (PPDبررسی شد.
-
بررسی تاثیر پوشش نانوساختار لایه ای کروم و نیترید کروم اعمال شده به روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار به علاوه آنودایز بر خستگی سایشی محوری آلیاژ آلومینیوم 7075
2021خستگی سایشی پدیده مخربی است که در اجزایی که با یکدگیر تماس دارند مانند دم چلچله ای توربین ها، اعضای دوار انواع ماشین های صنعتی مانند بیرینگ ها و پیچ و مهره رخ می دهد و باعث کاهش عمر مفید آن ها می شود. در سال های اخیر، محققان همواره به دنبال راهی برای بهبود عمر این اجزا و کاهش تاثیر نامطلوب خستگی سایشی بوده اند. یکی از این روش ها، تکنیک های مهندسی سطح می باشد. در این پژوهش، پوشش دهی نانولایه Cr/CrN در دو دمای 150 و 300 درجه سانتی گراد به همراه پوشش دهی آلومینا بر روی نمونه هایی از جنس آلومینیوم 7075-T6 که کاربرد فراوانی در صنعت ساخت هواپیما دارد به منظور بهبود عمر خستگی سایشی آن ها مورد استفاده قرار می گیرند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که پوشش دهی نانولایه Cr/CrN در دمای 300 درجه سانتی گراد بهترین عملکرد را در بهبود عمر خستگی سایشی پرچرخه با بهبودی به میزان حداکثر %201 دارد. همچنین، هر دو روش آنودایز و روش عملیات حرارتی T6 نمونه های پوشش دهی شده در دمای 300 درجه سانتی گراد باعث بهبود عمر به میزان %33 در تنش محوری 260 مگاپاسکال می شوند. عمر خستگی سایشی نمونه های پوشش دهی شده با نانولایه Cr/CrN در دمای 150 درجه سانتی گراد و نمونه های متناظر با زیرلایه آلومینا روندهایی مشابه با پوشش لایه نشانی شده در دمای 300 درجه سانتی گراد دارند، با این تفاوت ها که حداکثر بهبود عمر در آن ها به ترتیب %36 و %70 است و در حداکثر تنش 260 مگاپاسکال نیز به دلیل شکست کششی نمونه ها در چرخه اول هیچ داده خستگی به دست نمی آید. نتایج همچنین نشان می دهند که پوشش دهی نانولایه Cr/CrN در هر دو دمای مورد بررسی باعث تضعیف خواص مکانیکی نمونه های آلومینیومی می شوند که منجر به افت شدید عمر خستگی سایشی در تنش های محوری بالا می شود. علاوه بر آن، عملیات حرارتی مجدد 6T باعث بازیابی خواص مکانیکی از دست رفته آلیاژ آلومینیوم می گردد که تاثیر آن در عمر خستگی سایشی خصوصا در تنش های بالا کاملاً مشهود است. ارزیابی کیفی چسبندگی پوشش های نانولایه در دو دمای 150 و 300 درجه سانتی گراد و پوشش آلومینا حاکی از چسبندگی قابل قبول آن به زیرلایه آلومینیومی می باشد. تحلیل پراش اشعه ایکس نمونه ها نشان می دهد که دمای بالای پوشش دهی باعث افزایش سایز دانه در زیرلایه آلومینیومی و کاهش تنش پسماند فشاری یا ایجاد تنش پسماند کششی در
-
بررسی رفتار الکتروشیمیایی پوشش نانولایه Cu/CrN اعمال شده به روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار بر فولاد زنگ نزن 304
2021هدف از این پژوهش، ایجاد پوشش نانوساختار چندلایه CrN/Cu و پوشش تک لایه CrN و مقایسه رفتار الکتروشیمیایی، خواص مکانیکی و رفتار آنتی باکتریال آن ها است. در این تحقیق، پوشش های مذکور با روش رسوب گذاری فیزیکی از فاز بخار با استفاده از قوس کاتدی (CAE-PVD) روی زیرلایه فولاد زنگ نزن 304 اعمال شدند. شناسایی فازهای موجود و بررسی ضخامت پوشش های ایجادشده بهترتیب از الگوهای پراش پرتوایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FE-SEM) صورت گرفت. به منظور ارزیابی خواص چسبندگی از آزمون ماکروسختی سنج راکولC استفاده شد.
-
بررسی اثرات امواج فراصوتی ضربه ای بر خواص پوشش نانوساختار بر پایه CrN ایجاد شده به روش تبخیر قوس کاتدی
2020امروزه نقش نانو پوشش ها در پیشرفت فناوری ها، برای کاربرد در صنایع مختلف، قابل ملاحظه است. درصد زیادی از قطعات صنعتی به وسیله پوشش های سرامیکی، فلزی و کامپوزیتی برای بالا بردن قابلیت اطمینان و کارایی آنها پوشش دهی می شوند. کاهش میزان چسبندگی و کیفیت عملکرد پوشش، به دلیل سختی و تنش بسیار بالا در اکثر پوشش های نانوساختار باعث گردیده که در طی دهه اخیر، در کنار نوع مواد، ساختارها و ترکیب پوشش ها، استفاده از عملیات های سطحی قبل و بعد از فرآیندهای پوشش دهی، جهت بهبود خواص پوشش ها به طور قابل توجهی افزایش یابد. در نتیجه فناوری کوبش فراصوتی را می توان به عنوان یک روش عملیات سطحی نوین مورد توجه قرار داد و راهکاری قابل توجه برای بهبود خواص پوشش های نانو ساختار از جمله میزان چسبندگی و کیفیت سطحی پوشش معرفی نمود. هدف از این پژوهش بررسی اثر فرایند کوبش فراصوتی از طریق انجام عملیات سطحی بر روی نمونه ها از جنس فولاد ابزار و بررسی پارامترهای این فرایند در بهبود خواص پوشش های نانو ساختار بر پایه CrN می باشد. انجام پژوهش در چهار بخش شامل ساخت تجهیزات و انجام عملیات سطحی توسط امواج فراصوتی، پوشش دهی نانو ساختار CrN با روش تبخیر قوس کاتدی بر روی فولاد ابزار، بررسی آزمایشگاهی خواص نانو پوشش ایجاد شده و سپس تحلیل نتایج است. با توجه به کاربرد وسیع نانوپوشش ها در صنایع خودروسازی، هواپیماسازی، نفت و گاز، تجهیزات پزشکی، صنایع ساختمانی، کشاورزی، نساجی و غیره، زمینه های کاربرد نتایج بسیارگسترده و با حصول نتایج مطلوب و شرایط بهینه، ساخت تجهیزات و ارائه خدمات از نتایج کاربردی این پژوهش خواهد بود. با اعمال عملیات کوبش فراصوتی در سه دامنه 20، 25 و 30 درصد و بررسی نتایج به دست آمده از آزمایش های مختلف، می توان دریافت عملیات کوبش فراصوتی با کوبش بر روی سطح و تغییر شکل پلاستیک آن، باعث ایجاد تنش پسماند فشاری در سطح قطعات شده و هرچه دامنه کوبش افزایش یابد، تنش پسماند فشاری ایجاد شده نیز بیشتر می شود به طوری که در نمونه کوبیده شده با دامنه 30%، افزایش تنش پسماند به مقدار 273 درصد بوده است. عملیات کوبش فراصوتی، در دامنه های نوسان کم باعث کاهش زبری سطح به میزان 8/38 درصد شده ولی با افزایش دامنه نوسان، زبری افزایش یافته است. طبق نتایج می توان مشاهده کرد پوشش دهی با ساختار نانو و ضخامت کم تأثیر قابل توجهی ب
-
ارتباط معماری پوشش نانوساختار بر پایه تیتانیوم-کروم اعمال شده بر زیرلایه فولاد DF-2 به روش Arc PVD با رفتار مکانیکی و تریبولوژیکی آن
2020در این تحقیق، رفتار و خواص تریبولوژیکی و مکانیکی سه پوشش CrN، CrCN و Cr-Ti-N اعمال شده توسط رسوب فیزیکی بخار با استفاده از قوس کاتدی (Arc PVD) روی فولاد سردکار DF-2 مورد بررسی قرار گرفت. خواص تریبولوژیکی و مکانیکی پوشش ایجاد شد نظیر ریزساختار، ضخامت، ترکیب شیمیایی، فازهای تشکیل دهنده پوشش، اندازه بلورک، سختی و سایش مورد مطالعه قرار گرفت. شناسایی فازهای موجود در پوشش توسط پراش پرتو ایکس انجام شده و از میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان و آنالیز تفکیک انرژی جهت مطالعه ریزساختار و ترکیب پوشش مورد استفاده قرار گرفت. بررسی خواص مکانیکی توسط آزمون نانوفرورونده صورت پذیرفت. بررسی رفتار سایشی با استفاده از آزمون سایش لغزشی پین روی دیسک با استفاده از پینی از جنس فولاد بلبرینگ 52100 روی نمونه های فولادی بدون پوشش و پوشش دار در بار اعمالی 5 نیوتن و سرعت 1/0 متر بر ثانیه انجام گرفت. ضخامت پوشش های اعمال شده بین 7/1 تا 2 میکرومتر است. پوشش چندلایه Cr-Ti-N دارای 20 لایه که ضخامت هر لایه حدود 50 نانومتر است. این پوشش ها دارای ساختار FCC هستند. نتایج حاصل نشان دادند که سختی و مدول یانگ زیرلایه و پوشش های CrN، CrCN و Cr-Ti-N به ترتیب معادل با 74/4، 16/17، 96/19، 50/28 و 50/179، 8/269، 1/313، 3/332 گیگاپاسکال بدست آمد. نسبت H3/E2 مورد بررسی قرار گرفت و از 003/0 به 209/0 افزایش یافت. نتایج آزمون سایش، نشاندهنده مقاومت بالاتر پوشش Cr-Ti-N نسبت به دو پوشش دیگر بود. مقدار نرخ سایش از 5-10×15/8 به 5-10×71/0 mm3/Nm کاهش پیدا کرد. سایش خراشان به عنوان مهم ترین مکانیزم سایش در سه پوشش مشاهده شد. معماری پوشش ها با خواص مکانیکی و تریبولوژیکی مرتبط شد و بین نرخ سایش و سختی رابطه خطی ارائه شد. همچنین میان ضریب اصطکاک و نسبت H3/E2 رابطه درجه دوم ارائه شد.
-
بررسی اثر افزودن عناصر تیتانیوم و آلومینیوم به پوشش نانوساختار CrN اعمال شده به روش لایه نشانی فیزیکی تبخیر قوس کاتدی بر فولاد ابزار گرم کار H13
2020هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر افزودن عناصر تیتانیوم و آلومینیوم به پوشش نانوساختار CrN لایه نشانی شده به روش رسوب فیزیکی بخار قوس کاتدی(Arc-PVD) بر روی زیرلایه فولاد ابزار گرم کار H13 بود. همچنین بررسی مقایسه ای رفتار سایشی و خوردگی این پوشش ها مدنظر گرفته شد. به این منظور پوشش دهی به روش رسوب فیزیکی بخار قوس کاتدی به مدت 60 دقیقه در دمای 200 درجه سانتی گراد با ضخامت تقریبی 2 میکرومتراعمال شد. به منظور مقایسه خواص پوشش ها، همه شرایط پوشش دهی ثابت در نظرگرفته شد. برای مشخصه یابی فازی و بررسی سطح و ضخامت پوشش ها از دستگاه های الگوی پراش پرتو ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) ، میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FESEM) وآزمون ترشوندگی استفاده شد. خواص مکانیکی و سایشی پوشش های مورد نظر توسط آزمون های چسبندگی، نانوفرورونده و سایش پین بر دیسک مورد آنالیز قرار گرفت. برای بررسی رفتار خوردگی پوشش ها از دستگاه پلاریزاسیون پتانسیودینامیک و طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی در محلول 5/3 درصد وزنی کلرید سدیم استفاده شد. تصاویر SEM نشان داد که پوشش CrN دارای سطح یکنواخت و همگن تری نسبت به سایر نمونه ها بود. نتایج حاصل از الگوی پراش پرتو ایکس حاکی از آن بود که فازهای CrN، AlN و TiN، به عنوان فازهای غالب شناسایی شدند و بیش ترین شدت پیک در صفحه (200) به دست آمد. ارزیابی نتایج حاصل از آزمون ترشوندگی نشان داد که پوشش های CrN و TiCrN آب دوست و پوششAlCrN آب گریز بودند. بررسی نتایج به دست آمده از آزمون نانوفرورونده مشاهده گردید که پوششTiCrN بیش ترین عدد سختی (49/36 گیگا پاسکال)و بیش ترین مدول یانگ (9/362 گیگا پاسکال) را داشت. نتایج رفتار سایشی توسط آزمون سایش نشان داد که پوشش CrN با کم ترین ضریب اصطکاک (35/0) و عدم کاهش وزن سایشی، رفتار سایشی بهتری در مقایسه با نمونه های دیگر داشت. بررسی نتایج حاصل از آزمون طیف-سنجی امپدانس الکتروشیمیایی و پلاریزاسیون پتانسیودینامیک نشان داد که مقاومت پوشش بیش از مقاومت حفرات پوشش بود و پوشش CrN با مقاومت پوشش برابر با 1900 کیلو اهم بهترین رفتار خوردگی را داشت. همچنین پوشش CrN با چگالی جریان خوردگی برابر با 9-10× 84/2 A cm-2 و پتانسیل خوردگی برابر با 06/0- ولت دارای بهترین رفتار خوردگی بود.
-
تأثیر پوشش نانوساختار CrAlN بر عملکرد الکترودهای مورد استفاده در جوشکاری مقاومتی نقطه ای ورق های فولادی گالوانیزه
2020امروزه در صنعت خودروسازی استفاده از ورق های فولاد گالوانیزه افزایش چشم گیری داشته است. این فولاد برای صنت گران چالش هایی را ایجاد کرده است که یکی از این چالش ها پایین بودن عمر الکترودهای مورد استفاده است. هدف از انجام این پژوهش افزایش عمر الکترود با استفاده از پوشش دهی الکترود با ماده ی چند لایه ای CrN-AlN است. در این پژوهش تاثیر پوشش دهی با مواد چند لایه ای CrN-AlN در جوشکاری مقاومتی نقطه ای فولاد گالوانیزه بر روی عمر الکترود مس-کروم و استحکام نقطه جوش بررسی شده است. پوشش دهی الکترود با روش Arc-PVD در دمای 200 درجه ی سانتیگراد و زمان 90 دقیقه انجام شده است. در این فرآیند مواد کروم و آلومینیوم با استفاده از قوس کاتدی تبخیر شده و با گاز نیتروژن که در محفظه قرار داشت واکنش داده و تشکیل نیترید کروم و نیترید آلومینیوم داده و به صورت لایه لایه پوشش دهی بر روی الکترود انجام شده است. برای بررسی اثر پوشش بر الکترود، آزمون عمر الکترود، آزمون پیل، آزمون کششی-برشی، آزمون چاپ، بررسی سطح الکترود با میکروسکوپ نوری و SEM انجام شده است. نتایج آزمون عمر الکترود نشان می دهد که در الکترودهای پوشش دهی شده عمر الکترود از 600 نقطه جوش در حالت بدون پوشش به 2200 نقطه جوش رسیده است. در الکترودهای پوشش دهی شده به علت این که لایه ی پوشش باعث افزایش مقاومت در الکترود شده سبب کاهش قطر نقطه جوش نسبت به الکترودهای بدون پوشش شده است. بنابراین سبب کاهش استحکام نقطه جوش شده است. آزمون چاپ که از قطر اثر الکترود گرفته شده است نشان داد که در الکترودهای بدون پوشش به علت نفوذ فلز روی به درون الکترود قطر اثر الکترود ابتدا در حال افزایش و سپس به علت تخریب نوک الکترود کاهش می یابد اما در الکترودهای پوشش دهی شده به علت کاهش مقاومت تماسی قطر اثر الکترود کاهش یافته است و با افزایش تعداد نقطه جوش ها قطر اثر الکترود افزایش می یابد. در الکترودهای پوشش دهی شده در 3000 نقط جوش قطر اثر الکترود نزدیک به 6 میلی متر است. عامل تعیین کننده ی تخریب الکترود نفوذ فلز روی از قسمت های جانبی الکترود به درون الکترود است. در مکانیزم تخریب الکترودنفوذ فلز روی از قمست های فصل مشترک ورق و الکترود بسیار ناچیز است. با ایجاد پوشش بر روی الکترود مانع نفوذ فلز روی از قسمت های جانبی به درون الکترود می شود. پس از بررسی خواص مکانیکی نقطه ج
-
بررسی اثر ضخامت پوشش نیتریدی نانوساختار اعمال شده به روش رسوب فیزیکی بخار PVD بر خواص سطحی
2019در این پژوهش توسط روش رسوب فیزیکی بخار با استفاده از تبخیر قوس کاتدی لایه های نانوساختار TiN بر روی فولاد زنگ نزنL 316 طی زمان های 1، 2 و 3 ساعت اعمال شد. بیشترین ضخامت با مدت زمان 3 ساعت به دست آمد که برابر 4 میکرون بود. پارامترهای مختلفی بر روی خواص ساختاری، مکانیکی و همچنین خواص سایش تاثیر گذار است، با این حال همان طور که عنوان شد زمان به عنوان پارامتر اصلی بررسی شد. همچنین پوشش چندلایه Ti/TiN به مدت زمان 1 ساعت جهت مقایسه خواص سطحی با پوشش های TiN رسوب دهی شد. خواص فیزیکی و مکانیکی همچون ریزساختار، ضخامت، ترکیب شیمیایی، فازهای تشکیل دهنده پوشش، اندازه دانه، بافت، سختی، تنش پسماند و سایش مورد مطالعه قرار گرفته شد. شناسایی فازهای موجود در پوشش توسط روش پراش پرتو ایکس (XRD) انجام شد. از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مجهز به آنالیز تفکیک انرژی (EDS) جهت مطالعه ریز ساختار و مورفولوژی رشد و ترکیب پوشش استفاده شد. بررسی خواص مکانیکی توسط آزمون نانوفرورونده انجام شد. همچنین در این پژوهش رفتار سایشی پوشش ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون پراش پرتو ایکس نشان داد پوشش های ایجاد شده همگی نانوساختار است، با افزایش زمان رسوب دهی ضخامت پوشش های ایجاد شده از 4/1 به 4 میکرومتر افزایش و اندازه بلورک ها از 19 به 5/16 ناتومتر کاهش یافته است. در پوشش های TiN با افزایش ضخامت، سختی پوشش ها از 59/20 به 74/21 گیگا پاسکال افزایش پیدا کرد. همچنین مدول الاستیک نیز با افزایش ضخامت از 83/409 به 11/460 گیگاپاسکال افزایش پیدا کرد. سختی و مدول الاستیک پوشش Ti/TiN به دلیل تجمع نابجایی ها در میان لایه های پوشش به ترتیب 06/23 و 85/465 گیگاپاسکال به دست آمد. همچنین افزایش زمان رسوب دهی منجر به زیاد شدن تعداد ماکرو ذرات در سطح پوشش شد. تنش پسماند در پوشش TiN با آزمون نانوفرورونده محاسبه شد. افزایش ضخامت پوشش سبب افزایش تنش از 05/2- به 35/5- گیگاپاسکال شد. نتایج آزمایش های تجربی با مدل سازی به روش اجزا محدود مقایسه شد و صحت نتایج آزمون دندانه گذازی نانو را تایید کرد.
-
بررسی رفتار خوردگی و بیولوژیکی پوشش های نانوساختار بر پایه نیتریدتانتالیم تولیدشده به روش کندوپاش مغناطیسی
2019در این پایان نامه، بااستفاده از روش رسوب فیزیکی بخار (PVD) کندوپاش مغناطیسی جریان مستقیم، لایه های نیتریدتانتالیم روی زیرلایه های فولاد زنگ نزن 316 L با موفقیت تشکیل شد. در تمامی فرآیندهای پوشش دهی، تنها عامل متغیر، درصد میزان گاز نیتروژن شرکت کننده در فرآیند کندوپاش واکنشی بود. به این منظور، گاز نیتروژن با سه درصد متفاوت 5، 10 و 15 انتخاب شد. پس از تشکیل پوشش ها، ریزساختار، ترکیب شیمیایی و رفتار خوردگی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. ریزساختار نمونه های پوشش داده شده توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و ترکیب عنصری و فازی آن ها به وسیله طیف سنجی پرتو ایکس انرژی پراکنشی (EDS)، پراش پرتو ایکس (XRD) و آنالیز نقشه توزیع عنصری (MAP) مورد بررسی قرار گرفت. به منظور مطالعه رفتار خوردگی پوشش ها، از آزمون های طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی (EIS) و پلاریزاسیون پتانسیودینامیک در محلول شبیه ساز بدن (رینگر) استفاده شد. زمان غوطه وری نمونه ها در محلول رینگر 1 ، 24 و 48 ساعت و 7 روز انتخاب شد. نتایج آزمون های متفاوت نشان داد که پوشش های حاوی 15 درصد نیتروژن که از فازهای سخت نیتریدتانتالیم اورتورومبیک و هگزاگونال تشکیل شده بود، دارای ریزساختار عاری از حفره و متراکم تری بود. این پوشش در تمامی زمان های غوطه وری، رفتار خوردگی بهتری نسبت به دو نمونه دیگر نشان داد. هم چنین، مقاومت به خوردگی مربوط به این پوشش با افزایش زمان غوطه وری از 1 ساعت تا 7 روز افزایش یافت. در واقع، پوشش حاوی 15 درصد نیتروژن غوطه ورشده در مدت زمان 7 روز با مقاومت 68/118 مگااهم در سانتی مترمربع، دارای بیش ترین مقاومت به خوردگی بود.
-
بررسی رفتار خوردگی پوشش چند لایه نانوساختار Ti/TiN اعمال شده بر کاشتنی های فلزی به روش رسوب فیزیکی بخار (PVD) در محلول شبیه سازی بدن
2019در این پژوهش، پوشش نانوساختار 60 لایه Ti/TiN و پوشش تک لایه TiN با ضخامت 36/1 میکرو متر با استفاده از روش رسوب فیزیکی بخار (PVD) از نوع قوس کاتدی روی زیرلایه تیتانیم و فولاد زنگ نزن 316 کم کربن اعمال شدند. پس از اعمال پوشش ها در بایاس 200- ویژگی های مکانیکی و الکتروشیمیایی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. ریزساختار و ترکیب شیمیایی نمونه های پوشش داده شده توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، پراش پرتو ایکس (XRD)، میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) و طیف سنجی پراش انرژی پرتو ایکس (EDS) مورد تحلیل قرارگرفت. به منظور مطالعه رفتار خوردگی پوشش-های ایجاد شده در شرایط مختلف از آزمون های پلاریزاسیون پتانسیودینامیک و طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی در محلول شبیه ساز بدن (SBF) استفاده شد. نتایج حاصل از XRD وجود فاز های Ti، TiN و Ti2N را برای پوشش نانوساختار 60 لایه Ti/TiN و فازهای TiNو Ti2N را برای پوشش تک لایه TiN نشان داد. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) از سطح پوشش ها حفرات و ذرات ریزی را روی سطح پوشش ها نشان داد، این حفرات ویژگی ذاتی روش قوس کاتدی است. در تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) حفرات و ذرات ریز کمتری برای پوشش نانوساختار 60 لایه Ti/TiN نشان داده شد.تصاویر میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) عدد زبری میانگین را برای پوشش نانوساختار 60 لایه Ti/TiN 6/38 نانومتر و برای پوشش تک لایه TiN 4/71 نانومتر نشان داد. سختی و مدول الاستیک پوشش ها با استفاده از آزمون دندانه گذاری اندازه-گیری شد. عدد سختی و مدول الاستیک برای پوشش نانوساختار 60 لایه به ترتیب 13/24 گیگا پاسکال و 5/365 گیگا پاسکال و برای پوشش تک لایه TiN به ترتیب 70/19 گیگاپاسکال و 6/252 گیگا پاسکال به دست آمد. چسبندگی هر دو پوشش با استفاده از تست راکول سی مطلوب ارزیابی شد. نتایج حاصل از آزمون های الکتروشیمیایی نشان دادند که مقاومت به خوردگی پوشش نانوساختار 60 لایه اعمال شده روی فولاد زنگ نزن کم کربن پس از 336 ساعت غوطه وری در محلول SBF در دمای 37 درجه سلسیوس 57/2 برابر زیر لایه و 898/1 برابر پوشش تک لایه TiN است. هم چنین مقاومت به خوردگی پوشش نانوساختار 60 لایه اعمال شده روی تیتانیم خالص تجاری پس از 336 ساعت غوطه وری در محلول SBF در دمای 37 درجه سلسیوس 36/1 برابر پوشش تک لایه TiN است. آزمون پلاریزاسیون پتانسیودینامیک رفتار روی
-
اثر درصد چرخه کار بر خواص مکانیکی و سایشی پوشش های نانوساختار نیتریدی اعمال شده به روش قوس کاتدی
2019هدف از این تحقیق، ایجاد پوشش های نانوساختار TiAlN روی زیرلایه فولاد تندبر HSS بااستفاده از روش تبخیر قوس کاتدی و بررسی تاثیر درصد چرخه کار بر خواص سطحی و مکانیکی پوشش ها می باشد. برای مشخصه یابی پوشش ها از دستگاه های پراش سنج پرتو ایکس و میکروسکوپ های الکترونی روبشی، الکترونی روبشی گسیل میدانی و نیروی اتمی بهره-گرفته شد. هم چنین، برای ارزیابی رفتار مکانیکی پوشش ها از آزمون های سختی سنجی میکرو و نانو، سایش پین روی دیسک، محاسبه چقرمگی، زبری سنجی و محاسبه چسبندگی استفاده شد. مطالعات نشان می دهد که با تغییر درصد چرخه کار در فرایند لایه نشانی، مقدار و اندازه میکروذره های موجود در پوشش تغییر می یابد و بر زبری و مورفولورژی سطح آن اثر می گذارد. این عامل به باردار شدن میکروذره های تولیدشده در اتمسفر لایه نشانی مربوط می شود. هم چنین، به دلیل اینکه تغییرات اندازه دانه به تغییرات درصد چرخه کار وابسته است، این تغییرات نیز بر خواص مکانیکی پوشش اثرگذار خواهد بود و به مکانیزم لایه نشانی در درصدهای مختلف چرخه کار مربوط می باشد. بنابر نتایج حاصل از آزمون سختی سنجی میکرو، هنگامی که چرخه کار از 25 به 50 درصد افزایش یافت، سختی از 3168 به 3817 ویکرز افزایش پیدا کرد. اما با افزایش چرخه کار از 50 به 75 درصد، سختی به 3582 ویکرز کاهش پیدا کرد. نتایج آزمون سختی سنجی نانو تطابق خوبی با نتایج سختی سنجی آزمون میکرو داشت، به طوری که با افزایش درصد چرخه کار از 25 به 50 درصد، سختی از 30 به 36 گیگاپاسکال افزایش پیدا کرد. اما با افزایش درصد چرخه کار از 50 به 75، میزان سختی به 34 گیگاپاسکال کاهش یافت. هم چنین، بااستفاده از آزمون سختی سنجی نانو، مقدار مدول یانگ پوشش TiAlN در درصدهای چرخه کار 25، 50 و 75 به ترتیب معادل با 320، 347 و 335 گیگاپاسکال به دست آمد. آزمون سایش پین روی دیسک برای ارزیابی مقاومت به سایش نمونه ها انجام شد. در این آزمون مشخص شد که افزایش درصد چرخه کار از 25 به 75، باعث کاهش ضریب اصطکاک از 55/0 به 44/0 و درنتیجه افزایش مقاومت به سایش شد.
-
بررسی تاثیر ولتاژ بایاس بر رفتار الکترو شیمیایی پوشش نیترید تیتانیم (TiN) اعمال شده بر کاشتنی های فلزی به روش رسوب فیزیکی بخار (PVD) در محلول شبیه سازی بدن
2019در این پژوهش، پوشش نیترید تیتانیم ((TiN روی سطح آلیاژ Ti-6Al-4V و همچنین فولاد زنگ نزن 316 L، با استفاده از فرآیند رسوب فیزیکی بخار قوس کاتدی رسوب داده شد و در سه ولتاژ بایاس مختلف ( 150، 200 و 250 ولت) مورد بررسی قرار گرفت. ریزساختار نمونه های پوشش داده شده توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، الگوی پراش پرتو ایکس (XRD) و آزمون نانو سختی و میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM)، مورد آنالیز قرار گرفت. رفتار خوردگی پوشش ها در محیط شبیه ساز بدن (هنک و رینگر)، توسط آزمایش های پلاریزاسیون پتانسیو دینامیک و طیف سنجی امپدانس الکترو شیمیایی مورد مطالعه قرار گرفت. تصاویر SEM نشان دادند که پوشش های ایجاد شده در ولتاژ بایاس 200 ولت، کم ترین میزان حفرات سوزنی (4/0 درصد) و میکرو ذرات را ارائه دادند. بررسی های مربوط به الگو های پراش پرتو ایکس نمونه ها نشان داد که ترکیب فاز پوشش به طور عمده شامل TiN است. در تمامی پوشش ها، شدید ترین پیک متعلق به اندیس (111) بوده و شدت پیک (200) در ولتاژ 250 ولت، بیش از سایر ولتاژ هاست. در بررسی اندازه کریستالی پوشش ها، کمینه اندازه کریستالی (12 نانومتر) برای ولتاژ بایاس 200 ولت به دست آمد. در بررسی نانو سختی، بیشینه مقدار سختی برای پوشش ها در ولتاژ بایاس 200 ولت، با مقدار سختی میانگین 7/19 گیگا پاسکال به دست آمد. مطالعات زبری سنجی و مشاهده تصاویر میکروسکوپ نیروی اتمی پوشش ها، موید کاهش زبری (2/53 نانو متر) در ولتاژ بایاس 200 ولت و افزایش یکنواختی سطح در این ولتاژ بود. بررسی صورت گرفته روی اثر ولتاژ بایاس بر رفتار خوردگی پوشش ها در محلول رینگر، نشان داد که بیشینه مقاومت خوردگی در ولتاژ 200 ولت حاصل شد و این ولتاژ در اندازه گیری های پلاریزاسیون، با کم ترین مقدار چگالی جریان (7-10×59/5 آمپر بر سانتی متر مربع)، به عنوان ولتاژ بایاس بهینه در نظرگرفته شد. بررسی اثر زمان غوطه وری روی رفتار خوردگی نمونه ها در ولتاژ بایاس بهینه 200 ولت، در محلول رینگر و بر دو زیرلایه فولادی و Ti-6Al-4V صورت گرفت. در هر دو زیرلایه پوشش داده شده، با افزایش زمان غوطه وری، مقدار مقاومت لایه های داخلی و خارجی، افزایش یافت و بیش ترین مقدار مقاومت لایه ها در 14 روز حاصل شد. در بررسی اثر محلول خورنده، مقدار مقاومت لایه داخلی در ولتاژ بایاس بهینه و در محلول هنک و رینگر به ترتیب برابر 35/1 و 8
-
بررسی رفتار خوردگی پوشش چندلایه TiN/CrN اعمال شده به روش لایه نشانی فیزیکی تبخیر قوس کاتدی روی آلیاژ Ti-6Al-4V در محلول شبیه سازی شده بدن
2019در پژوهش حاضر رفتار پوشش تک لایه TiN و پوشش چندلایه CrN/TiN اعمال شده توسط روش رسوب فیزیکی بخار با استفاده از قوس کاتدی روی زیرلایه Ti-6Al-4V مورد بررسی قرار گرفت. خواص پوشش ایجاد شده همچون ریزساختار، ضخامت،ترکیب شیمیایی، فازهای تشکیل دهنده پوشش، اندازه بلور، زبری و سختی مورد مطالعه قرار گرفته است. ساختار بلوری و اندازه بلور پوشش ها توسط آزمون پراش پرتو ایکس (XRD) مورد ارزیابی قرار گرفت. ضخامت پوشش و طراحی لایه-بندی پوشش ها به وسیله ی میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی (FE-SEM) و مورفولوژی سطح پوشش به وسیله میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) اندازه میانگین زبری پوشش تک لایه TiN و پوشش چندلایه CrN/TiN به ترتیب 8/54 و 9/49 نانومتر را نشان داد. با استفاده از آزمون راکول C کیفیت چسبندگی پوشش مورد ارزیابی قرار گرفت و نشان داده شد که میزان چسبندگی هر دو نوع پوشش روی زیر لایه بهبود یافته است. خواص مکانیکی پوشش به وسیله آزمون نانوسختی سنجی مورد ارزیابی قرار گرفت و برای پوشش تک لایه TiN و پوشش چندلایه CrN/TiN به ترتیب سختی 02/26 و 73/33 (GPa)و مدول الاستیک 8/321 و 5/365 (GPa) به دست آمد. رفتار خوردگی پوشش ها توسط آزمون های طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی و پلاریزاسیون پتانسیودینامیک بررسی شد. برای دست یابی به اطلاعات جامع در مورد رفتار خوردگی پوشش های ایجاد شده، اثر جنس پوشش ها، اثر زمان غوطه وری (1، 4، 7، 10 و 14 روز) و اثر محلول خورنده رینگر و هنک مورد بررسی قرارگرفت. آزمون طیف-سنجی امپدانس الکتروشیمیایی نشان داد رفتار خوردگی پوشش CrN/TiN بهتر از پوشش TiN است. آزمون پلاریزاسیون پتانسیودینامیک نشان داد مقاومت پلاریزاسیون پوشش CrN/TiN 10 برابر پوشش TiN است و چگالی جریان خوردگی آن ها به ترتیب 7-10×28/5 و 5-10×01/6 آمپر بر سانتی متر مربع به دست آمد. بررسی اثر زمان غوطه وری در محلول شبیه ساز بدن نشان داد که با افزایش زمان غوطه وری تا 14 روز مقاومت به خوردگی پوشش CrN/TiN و TiN به ترتیب 6 و 7 برابر افزایش یافت. در بررسی های مربوط به اثر محلول خورنده، آزمون پلاریزاسیون پتانسیودینامیک نشان داد مقاومت پلاریزاسیون پوشش CrN/TiN و TiN در محلول هنک 2 برابر محلول رینگر است.
-
اصلاح سطحی صفحات دوقطبی فولاد زنگ نزن آستنیتی به وسیله رسوب فیزیکی بخار نانولایه های Ti/TiN جهت کاربرد در محیط پیل سوختی پلیمری
2018هدف از این پژوهش ایجاد پوشش نانولایه های Ti/TiN برای اصلاح سطحی صفحات دوقطبی پیل سوختی پلیمری است. برای این منظور پوشش نانولایه های Ti/TiN با روش رسوب فیزیکی بخار (PVD) بر فولاد زنگ نزن آستنیتی اعمال شد. پوشش نانولایه با ضخامت 2.7 میکرومتر که بصورت کاملا متراکم بر زیرلایه اعمال شد. برای آنالیز پوشش از دستگاههای XRD، FESEM استفاده شد. همچنین برای بررسی رفتار خوردگی الکتروشیمیایی پوشش نانولایه از روش پلاریزاسیون پتانسیودینامیک در محیط اسیدسولفوریک در دمای محیط و دمای 70 درجه سانتیگراد انجام شد. نتایج نشان داد که پوشش نانولایه اعمال شده نسبت به زیرلایه مقاومت به خوردگی 1000 برابر از خود نشان داد که برای کاربرد پیل سوختی مناسب تشخیص داده شد.
-
ایجاد پوشش نانوساختار بر پایه Ti-Al-Cr-N با روش لایه نشانی فیزیکی تبخیر قوس کاتدی بر روی فولاد و بررسی خواص آن
2016در این پژوهش با استفاده از روش تبخیر قوس کاتدی با دو منبع تبخیری مختلف چهار نوع پوشش نیتریدی سخت بر روی فولاد زنگ نزن 304 ایجاد شدند. پس از مطالعات ساختار بلوری و خواص مکانیکی و سختی، پوشش های ایجاد شده جهت بررسی رفتار خوردگی در محلول 3.5 درصد وزنی نمک طعام، تحت آزمون خوردگی امپدانس الکتروشیمیایی و پلاریزاسیون پتانسیودینامیک قرار گرفتند. نتایج آزمون نانوسختی حاکی از آن است که حضور عنصر تیتانیم ضمن ایجاد تغییر در ساختار پوشش، منجر به کاهش سختی در پوشش شده است و در عین حال مقاومت خوردگی تا حدودی بهبود یافته است. بر مبنای نتایج ساختاری و ارزیابی خواص، افزودن عنصر سیلیسیوم در ساختار پوشش منجر به افزایش سختی و درجه حفاظتی پوشش در برابر خوردگی شده است. همچنین نتایج نشانگر تاثیر ترکیب شیمیایی پوشش بر رفتار خوردگی پوشش ها است.