استفاده از مدل‌سازی ناهمفزون برای تخمین میزان ضایعات ساختمانی حاصل از فعالیت‌های تخریب و نوسازی

نوع: Type: پایان نامه

مقطع: Segment: کارشناسی ارشد

عنوان: Title: استفاده از مدل‌سازی ناهمفزون برای تخمین میزان ضایعات ساختمانی حاصل از فعالیت‌های تخریب و نوسازی

ارائه دهنده: Provider: محمد پردل - رشته عمران

اساتید راهنما: Supervisors: دکتر محسن بابائی

اساتید مشاور: Advisory Professors:

اساتید ممتحن یا داور: Examining professors or referees: دکتر طاهری نژاد - دکتر ترابزاده

زمان و تاریخ ارائه: Time and date of presentation: سه شنبه - 18 مهر 1402 - ساعت 10 الی 12

مکان ارائه: Place of presentation: دانشکده فنی و مهندسی - کلاس B5

چکیده: Abstract: مدیریت ضایعات ساختمانی اهمیت زیادی در راستای حفاظت از محیط زیست و اقتصاد جامعه دارد. از طرفی، با توجه به افزایش رشد شهرنشینی و نیاز به ساخت ساختمان‌های جدید و نوسازی ساختمان‌های فرسوده، حجم ضایعات ساختمانی به طور چشمگیری افزایش‌یافته است. یکی از ارکان اصلی مدیریت ضایعات ساختمانی، تخمین دقیق حجم تولید آن است؛ زیرا، با استفاده اطلاعات به‌دست‌آمده از تخمین حجم ضایعات ساختمانی، سازمان‌ها و افراد ذی¬ربط می‌توانند در مورد نحوه‌ی مدیریت صحیح آن اقدامات لازم را انجام دهند. ازآنجایی‌که منیع اصلی تولید ضایعات ساختمانی، تخریب ساختمان‌های شهری بشمار می‌آید، مدل‌سازی تصمیم مالکان در اقدام به تخریب ساختمان تحت تملکشان، ارتباط مستقیم با تولید حجم ضایعات ساختمانی دارد. ازاین‌رو، هدف اصلی در پژوهش حاضر، ارائه راهکار جدید و دقیق برای تخمین حجم ضایعات ساختمانی بر مبنای مدل‌سازی رفتار مالکان است. این پژوهش در گام اول با شناسایی جامعه هدف و با استفاده از پرسش‌نامه و بهره‌گیری از نظریه‌های انتخاب گسسته و لجستیک (لوجیت دوگانه) به‌صورت توأمان، در راستای شناسایی متغیر¬های تأثیرگذار بر ترجیحات و نگرش مالکان اقدام کرده است. سپس در گام دوم، متغیرهای شناسایی‌شده با استفاده از روش‌های صحت‌سنجی موجود ارزیابی شده‌اند. طبق نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، مدل قادر است در 8/84 درصد موارد، املاک مستعد تخریب را به‌درستی پیش‌بینی کند. با توجه به این که مطالعات اندکی در خصوص شناسایی ترجیحات مالکان مبنی بر عوامل مؤثر در تخریب صورت‌گرفته است، امکان مقایسه نتایج با سایر پژوهش‌ها وجود ندارد؛ ازاین‌رو، برای اعتبارسنجی نتایج به‌دست‌آمده و کاربردی‌بودن پژوهش حاضر، با استفاده از بازدید میدانی و اطلاعات اخذشده از بخش شهرسازی شهرداری کلان‌شهر تبریز، املاک با کاربری مسکونی در حوزه استحفاظی شهرداری منطقه‌ی 2 تبریز به‌عنوان نمونه انتخاب شد و مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، 7518 عدد ملک بررسی شد و تعداد 490 عدد ملک مستعد تخریب شناسایی شد که با تعداد مجوز‌های تخریب و نوسازی صادر شده در سال 1401 که برابر 436 عدد بود 11 درصد اختلاف داشت. سپس املاک دارای ویژگی یکسان در 85 تیپ مختلف شناسایی و دسته‌بندی شدند. در ادامه با استفاده از ضرایب ثابت مدل و متغیرها، ضریب لوجیت متناظر با ویژگی منحصربه¬فرد املاک محاسبه و در نهایت به تعداد املاک مشابه ضرب شد تا تعداد املاک مستعد تخریب به دست آید. همچنین، میزان حجم ضایعات ساختمانی در صورت تخریب تمامی املاک شناسایی شده به‌عنوان املاک مستعد تخریب (در بدبینانه‌ترین حالت) برابر 192 هزار تن بر مترمربع برآورد شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می¬دهد که متغیرهایی شناسایی شده همچون موقعیت ملک، ارزش منطقه‌ای ملک، متراژ ملک، قدمت بنا، عرض‌ معبر، نسبت ملک‌های نوسازی شده به ملک‌های فرسوده، و تعداد طبقات موجود ملک جز متغیرهای معنادار بوده و در ترجیحات مالکان مبنی بر اقدام به تخریب در شهر تبریز تأثیرگذار است. همچنین، نتایج پژوهش حاضر نشان می¬دهد که متغیرهای شناسایی شده دارای مقدار سطح معناداری مساوی یا کمتر 05/0 بوده و ازاین‌رو داوطلب ورود به مدل شدند. در ادامه، مطابق نتایج آزمون نکویی برازش، مقدار سطح معناداری برابر با 000/0 و آماره‌ی دارای توزیع کای‌-‌دو برابر با 505/241 به دست آمد؛ بر این ‌اساس می¬توان دریافت فرض نیکویی برازش مدل قابل‌پذیرش است و با توجه به نتایج به¬دست¬آمده، متغیر¬های شناسایی‌شده قابل‌تعمیم به جامعه آماری هستند. شایان ذکر است عوامل آشکار و پنهانی در ترجیحات مالکان تأثیرگذار است و با توجه به محدودیت‌های موجود در کارهای پژوهشی عملاً شناسایی تمام متغیرهای تأثیرگذار میسر نیست؛ همچنین، به علت عدم امکان در برآورد بعضی از متغیرها، متغیرهایی جهت ورود به مدل انتخاب شدند که قابل برآورد باشند تا مدل ماهیت کاربردی‌بودن خود را از دست ندهد. در ترجیحات بیان‌شده، افراد خود را در حالاتی که با توجه به متغیرهای شناسایی شده طراحی شده است، تصور می‌کنند و طبق ماهیت نظریه انتخاب گسسته انتظار می‌رود افراد از بین حالات موجود، گزینه‌ای را که بیشترین مطلوبیت را برای آنها ایجاد می‌کند، انتخاب کنند. پرسش‌نامه مورد استفاده در پژوهش حاضر با نظریه طراحی آزمایش و روش عاملی فاکتوریل کسری با رزولوشن سطح 4 در نرم‌افزار رایگان MiniTab طراحی شده است. علاوه بر این، نتایج پرسشگری و واسنجی مدل رگرسیون لجستیک خطی از نوع دودویی در نرم‌افزار SPSS انجام شده است. ذکر این نکته الزامی است که پژوهش حاضر با توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهر تبریز طراحی شده است. انتظار می‌رود در صورت استفاده از مدل حاضر در سایر شهرها، شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن منطقه در طراحی حالات و متغیرها و سطوح متناظر با آن‌ها در نظر گرفته شود. در نهایت، انتظار می‌روند نتایج این پژوهش برای ارگان‌های مختلف مانند شهرداری‌ها و دهیاری‌ها که وظیفه‌ی اصلی مدیریت ضایعات برعهده‌ی آنان است و همچنین، محققین و افرادی که دغدغه‌ی حفاظت از محیط زیست و مدیریت شهری را دارند می‌تواند کاربردی و مفید واقع شود.

فایل: ّFile: